بررسي همبستگي و رگرسيون بين صفات و عملكرد دانه ژنوتيپ هاي ذرت تحت شرايط نرمال و كم آبي

Correlation and regression between traits and grain yield in maize hybrids under normal and stress conditions

به منظور بررسي تغييرات عملكرد و اجزاي عملكرد دانه 22 ژنوتيپ ذرت، طي دو سال زراعي 1392و 1393 آزمايشي در قالب طرح اسپليت پلات در 3 تكرار تحت شرايط نرمال و كم آبي در ايستگاه تحقيقات دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد تبريز اجرا گرديد. فاكتور اصلي دو سطح آبياري (سطح آبياري پس از 70 ميلي متر تبخير از سطح تشتك تبخير كلاس A وسطح آبياري پس از 140 ميلي متر تبخير از سطح تشتك تبخير كلاس A با شروع از مرحله كاكل دهي) و فاكتور فرعي 18 هيبريد ذرت به همراه چهار رقم شاهد بود. تجزيه مركب دو سال نشان داد كه براي اكثر صفات مورد مطالعه اثر متقابل ژنوتيپ × تنش كم آبي معني دار است. ژنوتيپ L2×K1263/1 بيشترين عملكرد به مقدار ۶/۳۸ كيلوگرم را تحت شرايط نرمال و ژنوتيپ L3× A679 بيشترين عملكرد به مقدار ۳/۸۲ كيلوگرم را تحت شرايط كم آبي نشان دادند. تجزيه همبستگي نشان داد كه تحت هر دو شرايط آبياري نرمال و كم آبي، عملكرد دانه بيشترين همبستگي را با تعداد دانه در بلال و تعداد دانه در رديف دارد. در مدل نهايي تجزيه رگرسيون چندگانه تحت شرايط آبياري نرمال، وزن صددانه، تعداد دانه دربلال، تعداد برگ و ارتفاع بوته و تحت شرايط كم آبي، وزن صددانه، تعداد دانه دربلال و ارتفاع بوته باقي ماندند. در تجزيه عليت در شرايط آبياري نرمال و كم آبي، بيشترين اثر مستقيم تاثير گذار بر عملكرد دانه تعداد دانه در بلال بود. در تجزيه عليت در شرايط آبياري نرمال و كم آبي، بيشترين اثر مستقيم تاثير گذار بر عملكرد دانه تعداد دانه در بلال بود.

This experiment was conducted to study of changes yield and yield components in 22 corn hybrids. The experiment was split plot by using randomized complete block design with three replications under stress and non-stress during 2013 and 2014 at the Research Station Agriculture، Islamic Azad University of Tabriz، Iran. Treatments consisted of two irrigation levels (Irrigation after 70 mm evaporation from class A evaporation pan and irrigation after 140 mm evaporation from class A evaporation pan at the beginning of the Tasseling) as main plots and 18 maize hybrids and 4 maize varieties as sub–plots. Combined analysis in two years showed that genotype × water stress interaction had significant difference for most of measured traits. Genotype L2 × K1263/1 was the highest yield in the 6/38 kg under normal conditions and also genotype L3 × A679 was the highest yield under drought conditions in the 3/82 kg. The results of correlation analysis showed the number of kernels per row and numbers of grains per ear have a maximum significant positive correlation under stress and non-stress conditions. Results of step wise regression in non-stress conditions، 100 seed weight، number of kernels per ear، number of leaves and plant height and under stress conditions 100 grain weight، number of kernels per ear and plant height remained. Path analysis showed that the non-stress conditions and under stress conditions number of number of grains per ear had a direct effect on grain yield.