تاثير مراحل فنولوژيك بر كيفيت علوفه چند گونه مرتعي در منطقه جلگه اي ساري

Effects of phonologic growth stages on forage quality of four rangeland species in Sari plain region

تعيين كيفيت علوفه از عوامل مهم در مديريت صحيح مراتع است. گونه هاي مرتعي در مكان ها و زمان هاي مختلف، كيفيت علوفه اي متفاوتي دارند . در ارزيابي مراتع و برنامه ريزي براي تهيه مواد مغذي مورد نياز دام بسته به فصل چرا و محاسبه ظرفيت چرايي، آگاهي از كيفيت علوفه گياهان غالب منطقه ضروري است. اين پژوهش در منطقه جلگه اي ساري انجام شده و كيفيت علوفه اي چهار گونه مرتعي شامل يونجه معمولي (Medicago sativa L)، اسپرس (Onobrychis sativa L.)، شبدرسفبد (Trifolium repens L.) و يونجه يكساله حلزوني (Medicago scutellata L.) بررسي شده است. نمونه برداري از گونه ها در سه مرحله رشد رويشي، گلدهي و بذردهي صورت پذيرفت و سپس به منظور تعيين شاخص هاي كيفيت علوفه كه شامل پروتئين خام ((CP، ديواره سلولي منهاي همي سلولز(ADF)، ماده خشك گوارش پذير (DMD) و انرژي متابوليسمي (ME) بودند، مورد تجزيه شيميايي قرار گرقتند. نتايج نشان داد كه تاثير مرحله رشد فنولوژيكي بر شاخص هاي ADF و DMD مشخص تر از ساير شاخص ها بود، به نحوي كه درصد ADF در گونه هاي اسپرس و شبدر سفيد در مراحل انتهايي رشد نسبت به ابتدايي آن افزايش و ميزان DMD نيز در اين گونه ها كاهش معني دار نشان داد. به طور كلي گونه شبدر سفيد در شروع دوره رشد و گلدهي غذايي بالاتري نسبت به ساير گونه ها داشت.

Determining forage quality is an important factor for proper management of rangelands. Information on forage quality of key species is necessary to assess rangelands to supply the feedstock requirements of livestock which depends on growth season and rangeland grazing capacity. This research was conducted in Sari plain region at three growth stages of four rangeland species, including white clover (Trifolium repens L.), sainfoin (Onobrychis sativa), snail medic (Medicago scutellata), and common alfalfa (Medicago sativa) which have three life forms. The samples were randomly collected at three phenological growth stages (vegetative growth, flowering and seed formation). Then chemical analysis was accomplished to determine the contents of crude protein (CP), acid detergent fiber (ADF), dry matter digestiblity (DMD) and metabolic energy (ME). The results showed that the effect of phenological growth stages on forage quality indicators including cell wall free hemicelluloses and digestible dry matter were significantly higher than other indicators. The percentage of ADF on sainfoin and white clover species increased in the later compared to earlier growth stages. Percentage of DMP significantly reduced during phenological stages in these species. White clover had the most nutritive value than other species in beginning of growth and flowering stages.