تاثير مديريت تلفيقي رژيم‌هاي آبياري، كودهاي شيميايي و كمپوست بر برخي ويژگي هاي عصاره خاك شاليزار

Effect of integrated management of irrigation regimes, chemical fertilizers and compost on some soil moisture extracted characteristics in paddy field

براي رسيدن به كشاورزي پايدار، تعيين مقدار تلفات كود مصرفي در مديريت عناصر غذايي، حاصل خيزي خاك و آلودگي آب‌هاي سطحي و زيرزميني داراي اهميت زيادي است. به منظور بررسي تاثير كاربرد كودهاي آلي و شيميايي در رژيم‌هاي مختلف آبياري بر ويژگي هاي شيميايي خاك شاليزار، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در موسسه تحقيقات برنج كشور در سال‌هاي 1392 و 1393 اجرا شد. فاكتور اصلي آزمايش سه نوع رژيم آبياري شامل ميزان ۱/۳ (شاهد)، 1 و ۰/۷ برابر تبخير از تشت تبخير و فاكتور فرعي آزمايش شامل شاهد بدون كود (C1)، N60- P30- K60 كيلوگرم در هكتار (C2)، 5 تن در هكتار كمپوست + N60- P30- K60 كيلوگرم در هكتار (C3)، 5 تن در هكتار كمپوست + N60 كيلوگرم در هكتار (C4)، 5 تن در هكتار كمپوست + P30- K60 كيلووگرم در هكتار (C5) و 5 تن در هكتار كمپوست (C6) بود. به منظور بررسي تلفات كود، غلظت نيتروژن و پتاسيم عصاره خاك در فاصله زماني 15، 25 و 50 روز پس از انتقال نشاها به زمين اصلي اندازه ‌گيري شد. نتايج نشان داد كه با وجود اثر معني‌دار تيمارها بر خصوصيات اندازه‌ گيري شده، با تغيير روش آبياري از غرقاب دائم به يك و ۰/۷ برابر تبخير، ۲۱/۱۸ و ۴۲/۴۶ درصد در مقدار آب صرفه‌جويي مي شود. با كاربرد كمپوست در خاك به جاي كودهاي شيميايي نيز به ترتيب ۳۹/۱۹ و ۴۸/۱۵ درصد از نيتروژن و پتاسيم در عصاره خاك كاسته شد. به طور كلي، نتايج اين تحقيق نشان داد كه استفاده تلفيقي از 5 تن در هكتار كمپوست و 60 كيلوگرم در هكتار نيتروژن همراه با آبياري به اندازه يك برابر تبخير از تشت تبخير، مي توان ضمن صرفه‌جويي در مصرف آب و حفظ محيط زيست، بيشترين محصول را نيز توليد كرد.

Quantification of fertilizers losses is important to ensure sustainability of soil fertility, surface and ground water resources and for the development of crop nutrient management. Due to evaluation the effect of organic and chemical fertilizers under different irrigation regimes on chemical properties of soil, a split plot experiment in a randomized complete block design with three replications was conducted at Rice Research Institute of Iran, during 2013 and 2014. Irrigation regimes were 1.3, 1 and 0.7 times of evaporation from evaporation pan as the main plot while six different kinds of fertilizers as the sub plots,C1= no fertilizer, C2=N60- P30- K60 kg.ha-1, C3= C2 + compost (5 t.ha-1), C4= N60 kg.ha-1 + compost (5 t.ha-1), C5= P30- K60 kg.ha-1) + compost (5 t.ha-1), and C6= compost (5 t.ha-1). Soil water extractions were gathered in 15, 25 and 50 days after seedling (i.e. 4 to 5 days after urea fertilizer application) and measured their salinity, pH, total nitrogen and potassium. The results showed that despite the significant effects of treatments on measured properties, the amount of irrigation water will be saved 21.18 and 42.46 percent by changing the irrigation method from flooded to 1 and 0.7 of evaporation, respectively. Using compost instead of chemical fertilizers in the soil will be reduced 39.19 percent of total nitrogen and 48.15 percent of total potassium in the soil extraction. The results of this research indicated that using a combination of compost (5 t.ha-1) and nitrogen (60 kg.ha-1) together with irrigation regime of one times evaporation from pan can save water and protect the environment and at the same time also produced the highest yield.