مقايسه اثر تنش شوري و كم آبي بر رشد و محتواي سديم و پتاسيم گندم نان (.Triticum aestivum L)

Comparison of the effect of water deficit and salt stresses on the growth, sodium and potassium content of wheat.) (Triticum aestivum L

به منظور بررسي و مقايسه اثر تنش هاي شوري و كم­آبي بر ويژگي‏ هاي مورفو - فيزيولوژيكي گياهچه هاي گندم (رقم فلات)، آزمايشي گلداني به صورت طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه ياسوج در سال 1394 انجام شد. در مجموع هفت تيمار شامل سه سطح از هر يك از تنش هاي شوري و كم آبي القاء شده با پتانسيل اسمزي مشابه (۲/۴۷- ، ۴/۹۴- و ۷/۴۲- بار) به همراه يك تيمار شاهد مورد مطالعه قرار گرفت. تنش شوري با استفاده از كلريد سديم و تنش كم ­آبي با استفاده از پلي ‏اتيلن‏ گليكول 6000 اعمال شدند. وزن خشك اندام هوايي در تيمارهاي مختلف تنش شوري و تنش كم ­آبي نسبت به شاهد، كاهش معني ‏داري نشان داد. تنش كم ­آبي سبب افزايش وزن خشك ريشه شد و بيشترين ميزان وزن خشك ريشه در تيمار ۷/۴۲- بار پلي ‏اتيلن‏ گليكول مشاهده شد. بيشترين ميزان محتواي سديم اندام هوايي و ريشه در تيمار تنش شوري ۷/۴۲- بار و كمترين آن در شرايط تيمار شاهد مشاهده شد كه با سطوح تنش كم­آبي تفاوت معني‌داري نداشت. همچنين تيمار تنش شوري ۷/۴۲- بار موجب كاهش معني ‏دار محتواي پتاسيم اندام هوايي و ريشه شد. بالاترين نسبت پتاسيم اندام هوايي به ريشه در تيمار شاهد و كمترين آن در تيمار تنش شوري ۷/۴۲- بار مشاهده شد. با افزايش سطح هر دو تنش شوري و كم­آبي، ميزان پروتئين هاي‏ محلول و فعاليت آنزيم هاي كاتالاز و پراكسيداز افزايش معني‏داري نشان دادند. در مجموع، نتايج اين تحقيق نشان داد كه تنش شوري نسبت به تنش كم آبي تأثير منفي بيشتري بر گندم دارد و وزن خشك اندام هوايي و ريشه را كاهش مي دهد.

To study the effect of water deficit and salinity stresses on morpho-physiological characteristics of wheat seedling cv. Flat, a pot experiment was conducted in completely randomized design with three replications in Faculty of Agriculture, University of Yasouj, Iran, in 2015. The studied treatments were seven treatments including three levels of each water deficit and salinity stresses with similar osmotic potential (-2.47, -4.94 and -7.42 bar) together with a control treatment (Hoagland solution). Salinity and drought stresses were applied using sodium chloride and polyethylene glycol 6000, respectively. The results showed that shoot dry weight significantly decreased under the effect of salinity and drought stresses compared to control treatment. Drought stress increased root dry weight of wheat, so that the highest root dry weight was observed in polyethylene glycol of -7.42 bar. The maximum and minimum sodium content of shoot and root obtained from -7.42 bar salinity and control, respectively which have not significant differences with drought stress levels. The salinity of -7.42 bar significantly reduced shoot and root potassium content. The highest shoot to root potassium ratio obtained form control and the lowest from -7.42 bar salinity stress. Protein content and catalase and peroxidase enzymes activity significantly increased by increasing the salinity and drought levels. In general, the results of this study showed that salinity compared to water stress have higher negative influence on wheat which reduces shoot and root dry weight.