كاربرد فرآيند تحليل سلسله مراتبي در مكان يابي صنايع سنگين با استفاده ازتكنيك GIS (مورد: بنادر امام خميني و ماهشهر)

Application of Analytical Hierarchy Process (AHP) in Site Selection of Heavy Industry Using GIS in Ports of Emam Khomeini and Mahshahr

توجه به مساله مكان يابي به منظور استقرار صنايع براي پيشگيري از بحران هاي زيست محيطي محتمل و همچنين استفاده شايسته و پايدار از جميع امكانات پهنه سرزمين، يكي از موضوعاتي است كه در سال هاي اخير مورد توجه مسئوولين و به خصوص سازمان حفاظت محيط زيست قرار گرفته است. هدف از اين مطالعه، مكانيابي صنايع سنگين با توجه به عوامل محيطي، طبيعي و زيربنايي در بندر ماهشهر و بندر امام خميني با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP)در محيط GISاست. در اين راستا، با توجه به ويژگي هاي خاص منطقه مورد مطالعه اقدام به مكان يابي صنايع سنگين شد. هر يك از مراحل مدنظر شامل تعيين فاكتورها با توجه به شرايط خاص منطقه، جمع آوري و آماده سازي داده ها، تهيه نقشه هاي فاكتور مورد نياز، تلفيق نقشه هاي فاكتور و نهايتاً انتخاب مكان مناسب مي باشد. تحقيق حاضر بر مبناي هدف، كاربردي و بر اساس ماهيت و روش توصيفي- تحليلي است. در اين تحقيق بر اساس نقش و تاثير متفاوت فاكتورهاي مختلف در تعيين مكان مناسب براي استقرار صنايع سنگين، دو نوع نقشه تحت عناوين نقشه هاي محدوديت و نقشه هاي فاكتور تهيه گرديدند. سپس با توجه به اهميت موضوع تلفيق اطلاعات، مدل فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) انتخاب و با بهره گيري از نرم افزار EC2000 پياده سازي گرديد و از محيط نرم افزاري GIS براي مدل سازي و تحليل فضايي و تلفيق اطلاعات استفاده شد و منطقه مطالعاتي از نظر قابليت استقرار صنايع سنگين به چهار بخش ضعيف، متوسط، خوب و عالي پهنه بندي گرديد. نتايج نشان مي دهد كه اراضي كاملاً مناسب براي استقرار صنايع 34642/85 هكتار از اراضي محدوده ي مورد مطالعه را شامل مي شود، كه اين مناطق عمدتاً در قسمت هاي مركزي، غربي، شرقي و جنوبي استان خوزستان واقع شده است و علل عمده مطلوبيت اين مناطق در ارتباط با استقرار صنايع شامل قرار گيري اراضي باير، دوري از عوامل مخاطره آميز منطقه، وجود شيب كاملا مناسب و داشتن دسترسي مناسب به شبكه ارتباطي مي باشد.

The purpose of this study is to locate heavy industry with respect to environmental، physical and underlying factors of Bandar Mahshahr and Bandar Emam Khomeini by using the analytic hierarchy process (AHP) in a GIS environment. In this regard، the specific characteristics of the studied area were conducted to determine. Each of these steps involves determining factors according to the specific conditions of the region، collecting and preparing data، and invoice maps to locate the proper position ultimately. This analytical research was used two types of maps and map plots restriction maps to identify the role of different factors in determining an appropriate location for the establishment of heavy industries. With regard to the importance of integrating information، Model Analytic Hierarchy Process (AHP) was selected and implemented by utilizing EC2000 software and the GIS software was used for modeling and spatial analysis and integration of information to divide the studied area into four parts، poor، average، good and excellent area in terms of the ability to deploy heavy industry. The results show that the suitable land for industrial deployment is 85/34642 acres of studied area that these areas are mainly located in central، western، eastern and southern of Khuzestan province. The main causes of the desirability of these arid areas in relation to the establishment of industries refer to far away from risky areas، the perfectly slope fit and having convenient access to communication networks.