بررسي وجوه توحيدي نظريه ي اخلاقي علامه و تقابل آن با نظريه هاي اخلاقي رايج

An investigation on the Monotheism (Tawhidi) Dimensions of Allama Tabatabai Ethical Theory and its Contrast with Current Ethical Theories

نظريه اخلاقي علامه طباطبايي با استناد به توحيد با نظريه‌هاي رايج غربي تفاوت جدي دارد. در نظريه وي خداوند غايي‌ترين هدف در رفتار اخلاقي به شمار مي‌آيد؛ غايتي كه به لحاظ مطلقيت كمال و زيبايي، سلوك اخلاقي هر انساني را به سوي خود متوجه مي‌كند. اين نگرش با نظريه‌هايي مانند فضيلت‌گرايي ارسطو و وظيفه‌گرايي كانت كه عنصر حق به كلي در اركان آنها نقشي ندارند، متفاوت است. ديگر آنكه خداوند به‌طور ذاتي و فطري در انسان‌ها وجود داشته و در نظريه فوق، وجه اصلي گرايش انسان به سوي اخلاق به شمار مي‌آيد. مسلما چنين ديدگاهي با سودگرايي افرادي مانند بنتام كه وجه اصلي گرايش انسان را به سوي اخلاق، تمايلات مادي او و ميل او به سود بيشتر مي‌دانند، تفاوت اساسي دارد. سوم آنكه موضوع انقطاع ـ و لو به‌صورت اندك ـ در نظريه علامه، لازمه يك رفتار اخلاقي دانسته شده است كه اين مطلب با خودگرايي اخلاقي به‌طور صريح مخالف است. هر سه نكته فوق را مي‌توان وجوه اصل توحيد دانست كه در تمام نظريه علامه طباطبايي خودنمايي مي‌كند.

There is a serious difference between Allama Tabatabai ethical theory، according to monotheism (Tawhid)، and western current theories. In his theory، God (Allah) is as an ultimate goal of ethical behavior. It is the ultimate goal which attracts the ethical conduct of anyone in terms of the absoluteness of perfection and beauty. This attitude is different from those theories that، truth element has not generally main role in their essentials; such as Aristotle's virtue ethics [theory] and Kant’s deontological ethics [theory]. Additionally، God exists in human congenitally and innately and that is the main feature of the human tendency toward morality in above theory. Surely، such a view is fundamentally different from utilitarianism [theory] of the people like Bentham، in which the main feature of the human tendency toward morality is his material desires to higher profits. Third، the subject of detachment of human form Allah، even in little scale، has been supposed as a necessity for a moral behavior in Allama theory that it is clearly 7 opposed to ethical egoism. All these [three] points can be supposed as the dimensions of monotheism (Tawhid) principle which can be seen in all over of Allama theory.