مقايسه رفتار اطلاع يابي زعفران كاران نمونه با عادي استان خراسان جنوبي

A Comparative Study of information searching behavior of elite saffron farmers with that of normal saffron farmers in South Khorasan province

زعفران از جمله محصولات صادراتي و داراي مزيت رقابتي در ايران محسوب مي شود و زعفران­كاران براي ارتقاي كيفيت و عملكرد زراعي خود نيازمند دسترسي به اطلاعات مناسب هستند. ازاين رو پرداختن به رفتار اطلاع يابي و شناسايي مقوله ها، منابع و راهبردهاي اطلاع يابي و چالش ها و مشكلات موجود مي تواند در سياست گذاري و تصميم گيري هاي مقتضي ياري رسان متوليان امر باشد. ازاين رو پژوهش كاربردي حاضر باهدف مقايسه رفتار اطلاع يابي زعفران­كاران نمونه و عادي استان خراسان جنوبي به روش پيمايشي انجام گرفته است. جامعه­آماري پژوهش شامل كليه زعفران­كاران استان خراسان جنوبي است (17387N=) كه از طريق فرمول مورگان و با روش نمونه گيري خوشه اي تعداد 375 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. يافته هاي پژوهش نشان­داد پياز زعفران (با ميانگين ۳/۵۸ از 5)، آفت كش ها و كودها (با ميانگين ۳/۵۶) و كارگر مزرعه (با ميانگين ۳/۵۴) به­ترتيب مهم ترين مقوله هاي اطلاع يابي دو گروه زعفران­كاران بوده است. منابع كسب اطلاعات براي دو گروه بيشتر شامل مراجعه به تجارب قبلي (با ميانگين ۲/۶۸ از 5)، زعفران­كاران هم جوار (با ميانگين ۲/۶۷)، تماس با افراد مطلع (با ميانگين ۲/۶۴) و ساير اعضاي خانواده (با ميانگين۲/۶۴) است. همچنين ارائه اطلاعات به زبان محلي (با ميانگين 4 از 5)، توسط افراد بومي(با ميانگين ۳/۹۸)، واضح و قابل فهم بودن(با ميانگين ۳/۹۸) و كم هزينه بودن (با ميانگين ۳/۸۲) از مهم ترين معيارهاي هدايت كننده رفتار اطلاع يابي دو گروه مورد مطالعه بوده­است. زعفران كاران با مشكلات مشتركي همچون عدم توجه كارشناسان به نياز كشاورزان (با ميانگين ۳/۵۷ از 5)، كافي نبودن كارشناسان فني(با ميانگين ۳/۴۲) روبرو هستند. همچنين مشخص شد كه بين رفتار اطلاع يابي و ميزان عملكرد دو گروه زعفران­كاران عادي و نمونه رابطه معناداري وجود ندارد (r= -0.08 و p= 0.133). با توجه به يافته هاي تحقيق مبني بر عدم توجه كارشناسان كشاورزي به نيازهاي اطلاعاتي زعفران­كاران به عنوان اصلي ترين مشكل (با ميانگين ۳/۴۷ از 5)، پيشنهاد مي شود سازمان ترويج كشاورزي خراسان جنوبي دوره هاي آموزشي مربوطه را مبتني بر نيازهاي زعفران­كاران طراحي و اجرا كنند.

Saffron is one of export products which has a competitive advantage in Iran and saffron farmers need proper information in order to improve the quality of their agricultural performance. Thus، addressing and identification of their information behavior components، sources، and strategies as well as the challenges and problems would help the authorities to make proper policies and decisions. The present research has been conducted in order to compare elite saffron farmers’ information-searching behavior with that of normal saffron farmers in the South Khorasan province. The study population comprised of all the saffron farmers of South Khorasan province (N =17387). Using Morgan formula and cluster sampling، 375 people were selected for the purpose of this study. The results showed that saffron onion (M=3.58 of 5)، pesticides and fertilizers (M=3.56) and farmland worker (3.54) were the main components of saffron farmers’ information-searching of the two groups، respectively. The sources of information for both groups included reference to past experience (M=2.68 of 5)، neighboring saffron farmers (M=2.67)، contact with informants (2.64) and other family members (M=2.64). The information available in local language (M=4 of 5)، by native people (M=3.98)، clear and intelligible information (M=3.98) and low cost (M=3.82) were among the main criteria that affect the behavior of the two groups in the use of information sources. Also they are confronted with common problems such as lack of attention to the needs of farmers (M=3.57 of 5)، and insufficient number of technical experts (M=3.42). It was also found that there was no significant relationship between information searching behavior of elite and normal saffron farmers and their performance (r= -0.08، p= 0.133). Regarding the “lack of attention to the needs of farmers by technical experts” as the most major problem، South Khorasan Organization of Agricultural Extension is advised to design and implement relevant training courses based on the information needs of saffron farmers.