بهرام پنجم (گور) در قفقاز و آسياي مركزي

Bahram V (Gûr) in the Caucasus and Central Asia

در دوره بهرام پنجم كه از ادوار بسيار مهم و پر حادثه دوره ساساني است، قفقاز و آسياي مركزي از جمله مراكز اصلي مناقشات بين ايران و روم، شاهان و حاكمان محلي بود. اين مناطق شرايط اقتصادي، سياسي، مذهبي و جغرافيايي خاصي داشت و شاهان ايران، امپراتوران روم، شاهكان ارمنستان و حاكمان محلي براي دستيابي بر اين مناطق از هر كوششي دريغ نمي كردند. چه عوامل و زمينه هايي موجب تغيير و تحول در مناطق شمال غربي (قفقاز) و شرقي (آسياي مركزي) ايران شد؟ در اين مقاله كوشش شده است تا با بررسي تغيير و تحولات اين دوره، عوامل و زمينه هاي موثر بر روند حاكم، با استفاده از روش توصيفي و تحليلي شناسايي و تبيين شود. در اين دوره بنا به دلايلي، برخي از ايالات ايران مورد تعرض روم، ارامنه و اقوام شرقي قرار گرفت و موجب تغييرات اساسي در شمال غربي و مرزهاي شرقي ايران گرديد. بي مسئوليتي شاه ساساني و دخالت بزرگان و اشراف، زياده خواهي، عدم احترام متقابل، سياست تغيير مذهب و دستيابي به منابع ثروت از عوامل موثر در اين روند بوده است.

Bahram V's reign constitutes a significantly important and eventful epoch in the Sassanid era during which the Caucasus and Central Asia were hotly disputed amongst Sassanid Empire, Rome and local kings and rulers. The disputed lands were characterized by special economic, political, religious and geographical features which drew the attention of Iranian Kings, Roman empires, Armenian Lords and local rulers leading them to go to great lengths to dominate the land. What were the reasons for the developments in the North-western (the Caucasus) and -eastern (Central Asia) part of Iran? This article seeks to put these developments in its proper historical context in order to study the determining factors shaping the prevailing political atmosphere by means of descriptive-analytical method. For some reasons, some parts of Iran were invaded by the Romans, Armenians and eastern tribes which brought about fundamental change in the northwestern areas and eastern borders. The irresponsibility of the Sassanid kings along with the corrupt influence of lords and nobles, greed, lack of mutual respect, religious conversion and acquisition of wealth propelled this downward trend.