روند استقرار اعراب در كرانه هاي درياي پارس (مرحله گذار از ساساني به عصر اسلامي)

(Arab Settlement on the Persian Gulf Coasts (The transition stage from the Sassanid to Islamic Era

هم زمان با توسعه قدرت ساسانيان، روند انتقال و مهاجرت اعراب از سرزمين عربستان به عمان به تدريج افزايش يافت. در دوران فترت و ضعف پادشاهان ساساني كه از مرگ شاهپور اول (272 ميلادي) تا جلوس شاهپور دوم (310 ميلادي)، صورت گرفت، تجاوز اقوام مهاجم از كرانه هاي جنوبي به سرزمين هاي شمالي خليج فارس آغاز و تشديد شد. از عمده ترين اين قبايل، ازد، بني تميم، بكر بن وائل، حنظله و بني تغلب بودند. با پيروزي مسلمانان و فروپاشي امپراتوري ساساني، وحدت سياسي و حاكميت نظامي و اقتصادي ايرانيان بر بخش هاي جنوبي و شمالي خليج فارس و درياي عمان گسست. تشديد روند عرب گرايي و مهاجرت قبايل عرب از عربستان و يمن به حدود بحرين و عمان و سپس ايران، نتيجه كوتاه مدت اين فرايند بود. هدف از اين پژوهش بررسي روند مهاجرت و اسكان قبايل گوناگون عرب در فاصله سقوط ساسانيان تا آغاز عصر اسلامي است. فرايند مهاجرت عرب نژادان به كرانه هاي جنوبي و جنوب شرقي ايران چگونه صورت گرفت و چه تاثيري بر جوامع محل سكونت آنان نهاد؟ در فرجام، گرچه اين مهاجرت ها حضور عناصر عربي را در كرانه هاي خليج فارس و درياي عمان تقويت كرد، اما سرانجام، اين قبايل در سنت و فرهنگ و جامعه ايراني، جذب و مستحيل شدند.

Simultaneous with expansion of the Sassanid Empire there was an gradual increase in the migration of Arabs from Arabia to Oman. During the interregnum and the ensuing weakness of the Sassanid Empire, from Shahpûr I's death (272 A.D) to the ascend of Shahpûr II (310 A.D), the invading hoards from the southern coasts of the Persian Gulf found new momentum in their attacks on the lands to the north of the Persian Gulf. Among the invading tribes those of Azd, Bani-tamim, Bekr-ibn-Vael, Hanzala, and Bani-taghallab were more notable. The Muslims' conquest and the fall of the Sassanid Empire unraveled the political unity and Persian military and economic dominance over large swathes of southern and northern Persian Gulf and the Sea of Oman which, in the short term, intensified Arabism and heightened the flow of migrant from Arabia and Yemen to Bahrain, Oman and ultimately Iran. The current research seeks to study the flow of migration and settlement of various Arab tribes from the fall of the Sassanid Empire to the dawn of the Islamic era. How did Arabs manage to migrate to the southern and southeastern swathes of Iran? And, how did this bear upon the host communities? It will be concluded that notwithstanding the strengthening of Arab presence in the Persian Gulf coasts and the Sea of Oman, as a result of these migration waves, the immigrants were absorbed and assimilated into the tradition, culture and Iranian society.