بازشناسي جريان هاي فكري اثرگذار در منطقه شامات در دوره ايوبيان تا پايان مماليك

Reviewing the Intellectual Trends Effective on Syria at the Age of Ayubids up to the End of Mamalik

منطقه راهبردي شام قديم، شامل: سوريه، اردن، لبنان و فلسطين امروزي در بازه مهم تاريخي ايوبيان (567ـ658ق) تا پايان مماليك (648ـ923ق)، شاهد مهم ترين رويدادهاي تاريخ سياسي خود، يعني تداوم جنگ هاي صليبي و حمله مغولان بود. اين رويدادهاي نظامي و سياسي در كنار اوضاع فرهنگي و اجتماعي آن دوره، زمينه ساز پيدايش رويكردهاي فكري گوناگوني در ميان اهل سنت و شيعيان امامي مذهب اين منطقه شد. بازشناسي جريان هاي فكري منطقه شامات مي تواند در شناخت ريشه هاي تاريخي رويدادهاي سياسي و انديشگي كنوني اين بخش از جهان اسلامي سودمند باشد. مقاله حاضر، كوشيده است با رويكردي توصيفي ـ تحليلي پس از بررسي اوضاع فرهنگي و اجتماعي اين منطقه در دوره ايوبيان و مماليك، بدين پرسش پاسخ دهد كه جريان هاي فكري اثرگذاري كه دامنه نفوذ خود را به عنوان ميراثي تاريخي در اين منطقه به يادگار گذاشته اند، كدام اند؟ يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه در اين زمينه، از رشد تصوف و پيدايش برخي جريان هاي منحرف شيعي و سني و نيز تعصب ورزي در برخورد با بزرگان انديشه مي توان ياد كرد.

The strategic areas like Syria، Jordan، Lebanon، and Palestine during the significant historical era of Ayubids up to the end of Mamalik have been observant of the most important events of the political history such as constant crusade wars and Mongolian assault. These military and political happenings along with the cultural and social situations of this era provided the development of various intellectual trends among the Sunnites and Shiites of this region. Reviewing these intellectual trends can be valuable in regard with the identification of historical origins of the present intellectual and political events in this part of the Islamic world. Relying on descriptive-analytical approach، the present article is to answer the question related to the identification of effective intellectual trends as the historical heritage in this area following the investigation of cultural and social conditions of this area during Ayubids and Mamalik era. The findings of research illustrates that it can be referred to the development of Sufism and some deviated Shiite and Sunnite trends as well as revealing prejudice in dealing with the great thinkers.