اثر منابع مختلف كودهاي محتوي نيتروژن پايه و اسيد هيوميك بر عملكرد و برخي صفات فيزيولوژيك گندم رقم پيشتاز

The Effect of Different Sources of Pre-Plant Nitrogen-fertilizers and Humic Acid on Yield and some Physiological Traits of Wheat Pishtaz Cultivar

به منظور ارزيابي اثر منابع مختلف كودهاي نيتروژن پايه (اوره، سولفات آمونيوم، اوره با پوشش گوگردي و عدم مصرف كود نيتروژن پايه) و اسيد هيوميك (مصرف و عدم مصرف) بر عملكرد، اجزاي عملكرد و كارايي مصرف نيتروژن گندم، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 95-1394 در مزرعه تحقيقاتي شركت مزارع نوين ايرانيان واقع در شهرستان ورامين انجام شد. نتايج نشان داد كه اثر نوع كود نيتروژن بر تمامي صفات مورد مطالعه معني دار بود. بيش ترين ارتفاع بوته، عملكرد بيولوژيك، تعداد پنجه در بوته و تعداد سنبله در متر مربع از تيمار كود اوره به دست آمد. اما بيش ترين وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، عملكرد دانه و شاخص برداشت در تيمار اوره با پوشش گوگردي توليد شد و مصرف كود اوره با پوشش گوگردي نسبت به اوره و سولفات آمونيوم به ترتيب 10 و ۲۳/۲ درصد عملكرد دانه را افزايش داد. هم چنين، كاربرد اسيد هيوميك، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و عملكرد دانه گندم را به ترتيب به مقدار ۱۴/۰، ۱۷/۸ و 24 درصد افزايش داد. مصرف كود اوره با پوشش گوگردي و اسيد هيوميك، افزايش كارايي مصرف نيتروژن را به دنبال داشت. بنابراين مي توان با مصرف اوره با پوشش گوگردي به عنوان كود پايه و كاربرد اسيد هيوميك، ضمن افزايش عملكرد گندم، هدر روي نيتروژن را كاهش داد.

In order to evaluate the effect of different pre-plant nitrogen-fertilizers (urea، ammonium sulfate، sulfur-coated urea and non-using pre-plant n-fertilizer and humic acid (using and non-using) on grain yield، yield components and nitrogen use efficiency in wheat، an experiment was conducted as a factorial based on randomized complete blocks design with three replications in Research Farm of Iranians Modern Farms Company in Varamin during 2015-2016cropping year. Results indicated that the effect of type of nitrogen-fertilizer on all under studied traits was significant. The highest plant height، biological yield، number of tillers per plant and number of spikes per square meter were obtained at urea fertilizer treatment. But the highest one-thousand grain weight، number of grains per spike، grain yield and harvest index were achieved at sulfur coated urea and application of sulfur coated urea increased grain yield by 10 and 23.2 percent، compared to urea and ammonium sulfate، respectively. Also، humic acid application increased one-thousand grain weight، number of grains per spike and grain yield of wheat by the amounts of 14.0، 17.8 and 24 percent، respectively. The application of sulfur coated urea and humic acid، increased nitrogen use efficiency. Therefore، using urea with sulfur coating as a base fertilizer and application of humic acid، can increase the grain yield of wheat while decrease nitrogen leaching.