بررسي تغييرات تبخير و تعرق مرجع طي سده ي بيست و يكم در برخي مناطق نيمه خشك ايران

Assessing reference evapotranspiration changes during the 21st century in some semi-arid regions of Iran

در اين مطالعه، روند تغييرات تبخير و تعرق مرجع (ET0) و عوامل كنترل كننده آن طي دوره هاي 1966-2100 در شش ايستگاه سينوپتيك غربي كشور مطالعه شد. بدين منظور خروجي هاي مدل اقليمي HadCM3 تحت سناريوي انتشار B2 توسط مدل SDSM ريزمقياس سازي شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه در سه دوره 30 ساله ابتدايي، مياني و انتهايي قرن 21، ET0 (ميانگين تمامي ايستگاه ها) به ترتيب 5.12، 7.33 و 11.01% درصد نسبت به دوره پايه (1966-1990) افزايش خواهد يافت. بر مبناي نتايج آزمون رونديابي من-كندال، روند ET0 طي 1966-2010 در اكثر ايستگاه ها به طور غير معني داري (در سطح 95 درصد) صعودي بوده است. روند افزايشي ET0 در گذشته احتمالاً به دليل روند صعودي شدت تشعشع خورشيدي و دما و روند نزولي رطوبت نسبي در منطقه بوده است. همچنين در اغلب ايستگاه ها، روند صعودي ميانگين ET0 در دوره هاي 2011-2040 و 2071-2100 معني دار و در 2041-2070 غير معني دار خواهد بود. روند افزايشي ET0 در آينده احتمالاً به دليل افزايش دما مي باشد.

Changes of ET0 and its atmospheric control were investigated in six stations located in West Iran during the period of 1966-2100. The outputs related to HadCM3 under B2 emission scenario were downscaled through SDSM. The results revealed that ET0، as averaged across all stations، would increase by 5.12، 7.33 and 11.01% respectively over the early، middle and late 21st century relative to the baseline period (1966-2010). The results obtained through Mann-Kendall test revealed that there was an insignificant positive trend in ET0 at the level of 95% over 1966-2010 in most of the surveyed sites. This increasing trend could be explained by an upward trend in temperature and solar radiation vs. a negative trend of relative humidity within the study area. The increasing trend in ET0 will likely be significant during 2011-2040 and 2071-2100 while insignificant during 2041-2070. The occurrence of ET0 upward trend in the future is most likely due to temperature rise.