كليدواژه :
بز مرخز , صفات مرتبط با رشد , وراثت‌پذيري اتوزومي , وابسته به جنس و مادري
چكيده فارسي :
جداسازي اثرگذاري افزايشي اتوزومي و وابسته به جنس اهميت زيادي در برنامه هاي اصلاح نژادي دارد. در اين پژوهش به‌منظور تعيين اثرگذاري افزايشي وابسته به جنس بر صفات مرتبط با رشد، از 17732 ركورد وزن تولد تا وزن يك‌سالگي بزهاي نژاد مرخز در مركز اصلاح نژاد بز مرخز سنندج استفاده شد. در مدلهاي مورد استفاده براي برآورد اجزاي واريانس، اثرگذاري‌هايي شامل سال و فصل تولد، جنس، نوع تولد، سن مادر و سن وزن‌كشي اثر ثابت، و اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم اتوزومي، ژنتيكي افزايشي مستقيم وابسته به جنس، ژنتيكي افزايشي مادري و محيط دائمي مادري به‌عنوان اثر تصادفي در نظر گرفته شدند. اجزاي واريانس با الگوريتم ميانگين اطلاعات بيشترين درستنمايي محدودشده، با نرم‌افزار Wombat برآورد شدند. وراثت‌پذيري هاي مستقيم اتوزومي برآوردشده براي صفات وزن تولد، وزن از شيرگيري، افزايش وزن روزانه پيش از شيرگيري، وزن هاي 6 ماهگي، 9 ماهگي و يك‌سالگي، به ترتيب برابر 04/0±19/0، 03/0±13/0، 03/0±13/0، 03/0±12/0، 04/0±20/0 و 04/0±21/0، وراثت‌پذيري هاي مستقيم وابسته به جنس برآوردشده، به ترتيب برابر 02/0±03/0، 03/0±03/0، 03/0±02/0، 03/0±04/0، 03/0±07/0 و 03/0±07/0، وراثت‌پذيري هاي مادري برآوردشده، به ترتيب برابر 03/0±06/0، 03/0±05/0، 03/0±05/0، 03/0±05/0، 03/0±04/0 و 03/0±03/0 و ضريب‌هاي اثرگذاري محيطي مادري به ترتيب برابر 02/0±09/0، 02/0±05/0، 02/0±04/0، 02/0±05/0، 02/0±04/0 و 03/0±05/0 بودند. نتايج نشان دادند كه ژن‌هاي وابسته به جنس، به‌احتمال اثرگذاري افزايشي ناچيز و نزديك به صفر بر وزن هاي بدن در سن‌هاي آغازين و اثرگذاري قابل توجه‌تري بر وزن هاي بدن در سن‌هاي بالاتر دارند.
چكيده لاتين :
Separation of autosomal and sex-linked direct additive genetic effects has a high importance in breeding programs. This study was conducted to determine the autosomal and sex-linked additive genetic effects on growth related traits, using 17732 birth to yearling body weight records of Markhoz breed of goats in Sanandaj Markhoz Goat Breeding Center. In the models used to estimate variance components, birth year and season, sex, birth type and weighting age were fixed effects and direct autosomal additive genetic, direct sex-linked additive genetic, maternal additive genetic and maternal permanent environmental effects were considered as random effects. Variance components were estimated by Average Information algorithm of Restricted Maximum Likelihood by using Wombat software. For birth weight, weaning weight, pre-weaning daily weight gain and 6 month, 9 month and yearling weights, direct autosomal heritability estimates were 0.19±0.04, 0.13±0.03, 0.13±0.03, 0.12±0.03, 0.20±0.04 and 0.21±0.04, direct sex-linked heritability estimates were 0.03±0.02, 0.03±0.03, 0.02±0.03, 0.04±0.03, 0.07±0.03 and 0.07±0.03, maternal heritability estimates were 0.06±0.03, 0.05±0.03, 0.05±0.03, 0.05±0.03, 0.04±0.03 and 0.03±0.03 and coefficients of maternal environmental effects were 0.09±0.02, 0.05±0.02, 0.04±0.02, 0.05±0.02, 0.04±0.02 and 0.05±0.03, respectively. The findings showed that sex-linked genes possibly have negligible and close to zero additive genetic effects on body weights at initial ages and more noticeable effects on body weights at higher ages.
