تغييرات الگوي ذخيره كربن در رابطه با تغييرات فيزيكي و شيميايي خاك (مطالعه موردي: پارك جنگلي سوكان سمنان)

The pattern of soil carbon sequestration changes regarding physico-chemical soil properties (Case study: Semnan Sokan forest park)

اين پژوهش به منظور مدل سازي تغييرات ذخيره كربن در ارتباط با ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك در توده هاي درختي كاج تهران (Pinus eldarica Medw.) و اقاقيا (Robinia pseudoacacia L.) كاشته شده به صورت خالص و آميخته در پارك جنگلي سوكان سمنان انجام شد. چهار تيمار خالص كاج تهران، خالص اقاقيا، آميخته كاج تهران و اقاقيا و تيمار شاهد (منطقه بدون پوشش گياهي) درنظر گرفته شدند. پس از نمونه برداري از خاك در افق هاي صفر تا 5، 10-5، 20-10 و 30-20 سانتي متردر هر يك از اين تيمارها، نمونه هاي خاك به آزمايشگاه منتقل و ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي آن ها اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه درخت كاج باعث كاهش اسيديته خاك و افزايش مقدار پايداري خاك دانه ها شده بود. اقاقيا باعث افزايش معني دار مواد آلي، نيتروژن، پتاسيم و فسفر قابل جذب براي گياهان شده بود. تيمار آميخته به طور عمده وضعيت بينابيني داشت. مقدار ترسيب كربن در تيمارهاي خالص اقاقيا، خالص كاج تهران، آميخته و شاهد به ترتيب 28/67، 18/74، 24/05 و 1/73 تن در هكتار بود. در مدل سازي مقدار ترسيب كربن در رابطه با ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك، نيتروژن و فسفر مهم ترين عامل هاي تاثيرگذار بر مقدار ترسيب كربن خاك تعيين شدند. بنابراين، افزايش نيتروژن خاك در اين مناطق از طريق كاشت گونه هاي تثبيت كننده ازت مي تواند نقش مهمي در افزايش موفقيت پروژه هاي جنگل كاري و ترسيب كربن داشته باشد.

This study was carried out to model the soil carbon sequestration changes regarding to soil physical and chemical properties in pure and mixed stands of Eldar pine (Pinus eldarica Medw.) and black locust (Robinia pseudoacacia L.) planted in Semnan Sokan forest park. Four different treatments including pure Eldar pine، pure black locust، mixed of these species and control (without any plant cover) were considered. Soil samples were taken from different soil depth (0-5، 5-10، 10-20، and 20-30 cm) in the treatments and transported to laboratory for further analysis. The results showed that the Eldar pine trees decreased soil acidity and increased aggregates stability of soil. Black locust increased organic matter content، phosphorus، potassium، and nitrogen content of soil which can improve the quality of poor soils of this area. The mixed treatments affect soil properties partly between two above mentioned treatments. The carbon sequestration for Robinia، Pine، mixed and control treatments were 28.67، 18.74، 24.05 and 1.73 tons per hectare، respectively.The modeling of carbon sequestration with physical and chemical properties of soil، the nitrogen and phosphorus were determined as the most important effecting factors on the soil carbon sequestration. Therefore، increasing soil nitrogen in such regions via biological methods (planting nitrogen fixing plants) can play important role in success of afforestion and carbon sequestration projects in such regions.