وضعيت كمي و كيفي جنگل هاي پسته در استان چهارمحال و بختياري

Quantitative and qualitative characteristics of pistachio forests in Chaharmahal and Bakhtiari province

پسته از جنس هاي درختي اصلي جنگل هاي زاگرس است و بنه (Pistacia atlantica Desf.) مهم ترين گونه اين جنس محسوب مي شود. اين پژوهش با هدف بررسي وضعيت كمي و كيفي اين جنس با تاكيد بر گونه بنه در جنگل هاي استان چهارمحال و بختياري انجام شد. پس از جنگل گردشي در سطح 307000 هكتاري جنگل هاي استان، تمام مناطق پراكنش تيپ هاي مختلف بنه، به صورت مشاهده اي بر روي نقشه هاي توپوگرافي 1:50000 مشخص شدند. محدوده هاي مشخص شده به صورت نقشه هاي رقومي درآمده و نقشه مقدماتي تيپولوژي بنه در جنگل هاي استان تهيه شد. شبكه آماربرداري بر روي تيپ هاي مختلف بنه به گونه اي طراحي شد كه حداقل 30 قطعه نمونه در بزرگترين تيپ بنه قرار گيرد. با همين ابعاد شبكه، تعداد قطعات نمونه براي ساير تيپ ها محاسبه شد. در مجموع، 39 قطعه نمونه دايره اي 10 آري برداشت شد. نتايج نشان داد كه بنه در شش تيپ جنگلي حضور داشت. تيپ بلوط- بنه با 84801 و تيپ بادام- بنه با 537 هكتار به ترتيب بيشترين و كمترين سطح را به خود اختصاص دادند. بيشترين تراكم بنه متعلق به تيپ بنه با 90 و كمترين آن مربوط به تيپ بادام- بنه با 20 اصله در هكتار بود. قطورترين و كم قطرترين درختان بنه به ترتيب در تيپ هاي افرا- بنه و بادام- بنه حضور داشتند. با توجه به حضور بنه در تيپ بلوط- بنه به عنوان گسترده ترين تيپ جنگلي در جنگل هاي استان، امكان كاشت و توسعه اين گونه باارزش در توده هاي خالص و غالب بلوط در استان نيز وجود دارد.

Pistacia atlantica Desf. is one of the most important species in the Zagros forests. This research was conducted in order to investigate the quantitative and qualitative characteristics of pistachio forests in Chaharmahal and Bakhtiari province. At first، all of the forest regions were investigated and typology map of forests was made on 1:50000 map. Then the digital map of forest types was made. Sampling grid was established on the map، so that at least 30 plots were selected on the biggest type of pistachio. Using the same method، number of sample plots was calculated for other forest types. A total of 39 circle plots، each 1000 m2، were selected. The results indicated that Pistachio was present in 6 forests types. Quercus-Pistacia covering 84801 ha area was the largest type، while Acer- Pistacia was the smallest type that covered 537 ha. Pistachio type with 90 trees per hectare was the most dense forest type، while Amygdalus-Pistacia type with 20 trees per ha was the less dense type. The thickest and tiniest pistachio trees were recorded in the Acer-Pistacia and Amygdalus-Pistacia types، respectively. Considering the presence of pistachio in the vast and widest forest type of Quercus-Pistacia، we can plant this species in pure and dominant oak stands of the province.