فضاهاي شهري سلامت محور: ويژگي هاي كالبدي تاثيرگذار بر چاقي افراد

Investigating the Relationship between Physical Features of Urban Spaces and Obesity

شهر و فضاهاي عمومي آن، نقش مهمي در كيفيت زندگي شهروندان از طريق تاثير بر سلامت جسماني و رواني آن ها دارد. هم اكنون معضل بسياري از شهروندان، بيماري هاي غير واگيري است كه شرايط كالبدي شهرها بر آن ها دامن مي زند. پزشكان ظهور اين بيماري ها را به دليل تغيير شيوه زندگي به سوي ك متحركي، تغذيه ناسالم، وابستگي به اتومبيل و در نتيجه اضافه وزن و چاقي افراد مي دانند. فضاهاي شهري موجود از يك سو با ايجاد موانع بسيار براي افراد پياده، آن ها را به فعاليت بدني كمتر سوق مي دهند و از سوي ديگر امكان دسترسي آن ها را به مكان هاي عرضه تغذيه سالم محدود مي نمايند. هدف اين تحقيق بررسي تحقيقات موجود در رابطه با نقش فضاهاي شهري در ارتقا سلامت جسماني با تاكيد بر مساله چاقي و دو رفتار سلامت مرتبط با آن شامل رفتار فعاليت بدني و رفتار تغذيه افراد بزرگسال است. تا دريچه اي به سوي تحقيق ميان رشته اي در حوزه سلامت و محيط انسان ساخت گشوده شود. با توجه به نوپا بودن موضوع حاضر در كشور، روش اين تحقيق، مطالعه اسنادي است كه بر اساس مرور ادبيات رو به رشد در دو حوزه مجزاي علوم پزشكي و طراحي شهري و از طريق بررسي مستندات مربوط به تحقيقات معتبر علمي صورت گرفته است. نتايج حاصل از بررسي تحقيقات موجود، به صورت چارچوب مفهومي پيشنهادي تبيين كننده رابطه بين ويژگي هاي كالبدي فضاهاي شهري و چاقي، همچنين دو رفتار فعاليت بدني و تغذيه افراد بزرگسال ارايه شده است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه سلامت يكي از ابعاد بنيادي طراحي فضاهاي شهري است. براساس چارچوب پيشنهادي، عوامل تاثيرگذار بر چاقي، ويژگي هاي كالبدي از فضاهاي شهري به مثابه مبدا - مقصد، مسير و محدوده، شامل اختلاط كاربري، ايمني و امنيت، الگوي شبكه معابر، ويژگي هاي زيباشناختي و اقليمي، و قابليت دسترسي به انواع مقاصد فعاليت بدني و فروشگاه هاي غذايي مي باشند. تحقيقاتي از اين نوع مي توانند پايه هاي اوليه انجام تحقيقات تجربي در كشور را فراهم نمايد.