تأثير اميد درماني به شيوه گروهي بر تاب آوري مادران داراي كودك مبتلا به اختلال طيف اوتيسم

The Effect of Group Based Hope Therapy on Resiliency of Mothers of Children with Autism Spectrum Disorder

چكیده زمینه و هدف: اختلال طیف اوتیسم با مشكلات در زمینه عملكرد اجتماعی، ارتباطات و وجود رفتارهای تكراری و قالبی مشخص شده است. به خاطر مشكلات فراوان این كودكان، خانواده‌ها و به خصوص مادران، از تنش‌ها و فشارهای روانی بسیاری رنج می­برند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر امید درمانی به شیوه گروهی بر تاب‌آوری مادران دارای كودك مبتلا به اختلال طیف اوتیسم طراحی و انجام شد. روش بررسی:  پژوهش حاضر، مداخله‌ای نیمه تجربی بود كه با بهره گیری از طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه كنترل انجام گرفت. جامعه این پژوهش را تمامی‌مادران دارای كودك مبتلا به اختلال طیف اتیسم مراجعه كننده به مركز توانبخشی ندای عصر (ویژه كودكان اوتیسم) در شهر تهران در سال 1395 تشكیل می­دادند كه كودكان آنها تشخیص اختلال اوتیسم را به وسیله یك روانپزشك متخصص اطفال و یك روانشناس بالینی دریافت كرده بودند.30 مادر دارای كودك اوتیستیك به شیوه در دسترس انتخاب و با تخصیص تصادفی در دو گروه آزمایش و كنترل قرار گرفتند. برای گردآوری داده‌ها از مقیاس تاب‌آوری كانر و دیویدسون استفاده شد. پس از اخذ پیش‌آزمون، آزمودنی‌های گروه آزمایش، 8 جلسه امید درمانی به شیوه گروهی را دریافت كردند، در حالی كه گروه كنترل در این مدت در لیست انتظار بودند. پس از پایان جلسه‌ها، پس آزمون از هر دو گروه به عمل آمد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون آماری تحلیل كوواریانس تك متغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها:  نتایج تحلیل كوواریانس تك متغیری تفاوت معنی‌داری را در میزان تاب‌آوری آزمودنی‌های گروه آزمایش و كنترل در مرحله پس آزمون نشان داد)01/0>p). به عبارت دیگر جلسه‌های امید درمانی گروهی باعث افزایش تاب‌آوری مادران در گروه تحت مداخله  شده بود(76/121=F ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، تأثیر امید درمانی بر تاب آوری مادران دارای كودك مبتلا به اوتیسم  مورد تأیید قرار گرفت. پیشنهاد می‌شود مراكز ویژه كودكان اوتیسم در سراسر كشور از بسته مداخله‌ای امید درمانی در جهت كاهش مشكلات روان شناختی و ارتقای سلامت روان والدین این كودكان استفاده كنند.  

Abstract Introduction: Autism spectrum disorder has been characterized by problems in social function, communication and having repetitive and stereotype behaviors. Due to ample problems of such children, families and particularly mothers suffer from much tensions and psychological pressures. The present research was designed and conducted by the aim of investigating the effect of group-based hope therapy on resilience in mothers of children with autism spectrum disorder.  Materials and method: The present research was a semi-experimental intervention which was conducted by using a pretest-posttest with control group design. The research population included all the mothers of children with autism spectrum disorder referring to Nedaye-Asr rehabilitation center (specialized for autism children), whose children were diagnosed to have autism disorder by psychiatrist, pediatrician and clinical psychologist. 30 mothers with autistic children were selected by available sampling method and were assigned into experiment and control groups through random assignment method. For collecting the data, the Connor- Davidson Resiliency Scale (2003) was used. After taking the pretest, subjects of the experiment group received 8 sessions of group-based hope therapy, while the control group were put in the waiting list. After finishing the sessions, the posttest was taken from both groups. The research data were analyzed by univariate covariance analysis test (ANCOVA) by using SPSS v18. Results: The results of single-variable covariance analysis showed a significant difference in the resilience of the experimental and control group in the post-test (p <0.01). In other words, group hoped-up sessions increased the resilience of mothers in the intervention group (F = 121.76). Conclusion:  It is recommended that Autistic Childrenʹs Centers across the country use an Interventional Hope Therapy Package to reduce psychological problems and promote the mental health of their parents.