معرفي شيوه ي سنجش كيفيت روشنايي (عكاسي HDR) با رويكرد كشف شگردهاي نور روز در معنويت بخشي به فضا در مسجد شيخ لطف الله و مسجد امام اصفهان

An Introduction to the Measuring Light Quality Method (HDR Photography) Using Daylight Technique Approach to Create Spatial Spiritualism in Sheikh Lotfollah and Imam Mosques in Isfahan

معماران تاريخي در طراحي فضا براي سهولت ايجاد رابطه بين خالق و مخلوق از ابزارهاي مختلفي بهره گرفته اند؛ آن ها با به كارگيري نور، نماد وحدت الهي، سعي داشتند تا جلوه اي از ذات الهي را در ذهن بيننده به تصوير بكشند. به سبب جايگاه ارزشمند نور در باور ايراني و رابطه ي مستقيم آن با قلمروي حكمت و فلسفه كامل ترين بازخواني مي تواند بر روي فضاهاي نيايشي انجام شود. درنتيجه بهترين گزينه براي بررسي نسبت نور و ايجاد فضاي معنوي مساجد تاريخي هستند كه در دوره ي صفويه با كيفيتي والا ديده مي شود. به همين دليل مساجد عصر صفويه در اصفهان، مسجد شيخ لطف الله و مسجد امام كه ويژگي طراحي نور طبيعي در ايجاد فضاي معنوي در آن ها شاخص بوده، انتخاب گرديده است. مقاله ي حاضر با معرفي روش عكاسي HDR و به كارگيري آن در بررسي شگردهاي نور در معنويت بخشي به فضا به بررسي جنبه هاي كيفي فضاي مساجد مذكور از منظر نور طبيعي مي پردازد. اين روش و تحليل آن توسط نرم افزار فتوسفير مي تواند چگونگي توزيع نور، جهت و زاويه نور، درخشندگي و خيرگي نور كه از خصوصيات كيفي نور به شمار مي روند، مورد بررسي قرار دهد. هدف، بررسي فاكتور كيفي معنويت در فضاي مسجد توسط جديدترين روش سنجش كيفي روشنايي مي باشد. اين ابزار امكان تيوريزه كردن مفاهيم كيفي در قالب ساختاري مشخص و داده هاي كمي را فراهم مي سازد. بررسي ويژگي كيفيت نور مورد نياز براي ايجاد فضاي معنوي مساجد و رابطه ي آن با كميت نور روز از اهداف اختصاصي مقاله حاضر به شمار مي رود. مي توان از اهم نتايج تحقيق حاضر به نور و زمان: ابزارِ هماهنگي، رابطه ي محراب و فعاليت با نور طبيعي اشاره كرد. نتايج نهايي نشان مي دهد هر دو مسجد با كاربري يكسان اما با دو رويكرد بر حسب نيازهاي جداگانه از يك الگوي واحد به كارگيري نور طبيعي براي نشان دادن حقيقتي يكسان تبعيت مي كنند.