تأثير عصاره هيدروالكلي ريشه گياه نوروزك و فلوكسامين بر حافظه فضايي موش‌هاي صحرايي ‌نر تحت استرس بي‌حركتي

The Effect of Hydroalcoholic Extract of Salvia leriifolia Root and Fluvoxamine on the Spatial Memory in Male Rats under Immobilization Stress

زمینه و هدف: استرس ‌اكسیداتیو با تأثیر بر سیستم عصبی، موجب اختلال در فرآیندهایی ازجمله یادگیری و حافظه می‌شود. همچنین استفاده از داروهای شیمیایی برای درمان افسردگی ناشی از استرس اغلب با تضعیف حافظه همراه است. در مطالعه حاضر، اثرات عصاره هیدروالكلی ریشه گیاه نوروزك (Salvia leriifolia) به‌عنوان آنتی‌اكسیدان، به همراه داروی ضدافسردگی فلوكسامین بر حافظه فضایی موش‌های صحرایی نر تحت استرس بی‌حركتی بررسی گردید. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 25 سر موش صحرایی نر بالغ (با میانگین وزنی 170 گرم) به‌طور تصادفی به 5 گروه پنج‌تایی تقسیم شدند. حیوانات با غلظت‌های مختلف دارو و عصاره به‌روش خوراكی به مدت 21 روز تیمار شدند. در پایان دوره تیمار، جهت بررسی شاخص‌های رفتاری، از ماز شعاعی 8 ‌بازویی استفاده گردید. همچنین میزان مالون‌دی‌آلدئید و كاتالاز در هموژنای بافت مغز و مقادیر گلوكز و كورتیزول در خون اندازه‌گیری شد. تحلیل داده‌ها به كمك آزمون آنالیز واریانس یك‌طرفه و پس‌آزمون توكی صورت گرفت. یافته‌ها: حافظه فضایی در موش‌های تحت استرس بی‌حركتی (گروه شاهد)، كاهش معنی‌داری را در مقایسه با گروه كنترل نشان داد. تجویز عصاره ریشه نوروزك سبب بهبود حافظه فضایی در گروه دریافت‌كننده عصاره و گروه عصاره - دارو نسبت به گروه شاهد و فلوكسامین شد. همچنین عصاره ریشه نوروزك باعث بهبود حافظه كاهش‌یافته ناشی از فلوكسامین، افزایش كاتالاز، كاهش مالون‌دی‌آلدئید، گلوكز و كورتیزول در گروه‌های تحت‌تیمار عصاره و گروه عصاره - دارو نسبت به گروه شاهد گردید. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد استرس بی‌حركتی و تجویز فلوكسامین جهت درمان افسردگی ناشی از استرس، منجر به تضعیف حافظه فضایی شده است؛ درحالی كه عصاره ریشه نوروزك به‌علت خاصیت آنتی‌اكسیدانی قوی باعث بهبود حافظه در تمام گروه‌ها شد.  

Background and Objectives: Oxidative stress causes damage in processes, such as learning and memory through affecting the nervous system. Also, using chemical drugs for treatment of stress-induced depression is often associated with attenuation of memory. In the present study, the effect of hydroalcoholic extract of Noroozak (Salvia leriifolia) root as an antioxidant along with antidepressant drug, fluvoxamine, were investigated on the spatial memory of male rats under immobilization stress.     Methods: In this experimental study, 25 adult male rats (mean weight, 170g), were randomly divided into five groups of 5 each. The animals were orally treated with different doses of drug and extract for 21 days. At the end of the treatment period, a radial 8-arm maze was used to investigate the behavioral indices. Also, malondialdehyde and catalase levels in the brain tissue homogenate and glucose and cortisol levels in blood, were measured. Data analysis was carried out using one-way analysis of variance and post-hoc Tukey’s test.   Results: Spatial memory in the rats under immobilization stress (sham group) showed a significant decrease as compared to the control group. Administration of extract of Noroozak root improved the spatial memory in the groups receiving extract and extract-drug compared to sham and fluvoxamine groups. Also, the extract of Noroozak root improved the flovoxamine-induced attenuation of memory, increased catalase, and decreased malondialdehyde, glucose, and cortisol in the groups under treatment with extract and extract-drug compared to sham group.   Conclusion: The findings showed that immobilization stress and fluvoxamine administration for the treatment of stress-induced depression resulted in attenuation of spatial memory; while, the extract of Noroozak root improved memory in all groups due to powerful antioxidant property.