بررسي و مقايسه رشد جنبه محتوايي مهارت تعريف واژه در دانش‌آموزان 7 تا 12 ساله فارسي‌زبان

Review and Comparison of Content Growth in Word Definition of Persian Speaking Children of 7-12 Years of Age

هدف زبان از سه جزء محتوا، فرم و كاربرد تشكیل شده است كه حیطه معناشناختی در زیرمجموعه محتوایی قرار می‌گیرد. در دانش معنایی به اطلاعاتی در زمینه ارتباط هر واژه با دیگر واژه‌های موجود در آن مقوله و مقوله‌های دیگر نیازمندیم. یكی از اجزای اصلی حیطه معناشناختی، دانش واژگان است كه بسیاری از ارتباطات واژگانی ازجمله بازنمایی و سازماندهی آن‌ها در این شبكه شكل می‌گیرد. یكی از مفاهیم مهم در حوزه واژگان، سازماندهی ذهنی، ارتباطات و چگونگی شكل‌گیری موقعیت هر یك از واژگان در این شبكه است. یكی از تكالیفی كه به سازماندهی واژگان و معنای آن‌ها در شبكه خزانه واژگانی كمك می‌كند تكلیف تعریف واژه است. تعریف واژه مهارتی است كه به جنبه‌های مختلفی از رشد زبانی، فرازبانی، سواد و موفقیت‌های تحصیلی مربوط است. از تكلیف تعریف واژه برای بررسی سازماندهی مقوله‌های معنایی در واژگان ذهنی استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی انواع تعریف كردن و نحوه رشد آن در كودكان طبیعی ۷ تا ۱۲ ساله بود كه به مدرسه می‌رفتند. روش بررسی پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان طبیعی مقطع دوم تا ششم ابتدایی، از مناطق ۱، ۷ و ۱۷ شهر تهران بودند. نمونه‌ها شامل ۱۵۰ دانش‌آموز بودند كه با روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شدند. مهارت تعریف واژه با تكلیف تعریف واژه بررسی شد. در این تكلیف از دانش‌آموزان شركت‌كننده تقاضا شد تا تعاریف خود را از واژگان بیان كنند. درنهایت تمام پاسخ‌ها و تعاریف، جمع‌آوری و بر اساس محتوا نمره‌دهی شد. پایایی تكلیف تعریف واژه به روش همبستگی نمرات دو ارزشیابی مستقل و روایی آن به صورت محتوایی بررسی شد. تحلیل آماری داده‌های زبانی حاصل از پژوهش با آزمون‌های تی مستقل، تحلیل واریانس و توكی، با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ انجام شد. یافته‌ها یافته‌های حاصل از این پژوهش حاكی از آن است كه با افزایش مقطع تحصیلی و سن دانش‌آموزان، روند رشد تعریف اسامی از طبقه پاسخ‌های عینی و عملكردی، به سمت طبقه پاسخ‌های تركیبی نوع دوم پیش رفت و میزان استفاده از اصطلاحات سرطبقه، افزایش یافت. در واقع میانگین امتیاز جنبه محتوایی تعریف واژه، افزایش معنی‌داری داشت (۰/۰۰۱>P). همچنین عملكرد دختران در پاسخ‌های محتوایی بهتر از پسران بود و نمرات بالاتری كسب كردند. نتیجه‌گیری نتایج نشان داد با افزایش مقطع تحصیلی و سن دانش‌آموزان، كیفیت پاسخ‌های محتوایی به‌دست‌آمده از بخش محتوایی واژگان افزایش می‌یابد. در واقع، مفاهیم در شبكه معنایی و خزانه واژگان، به صورت سلسله‌مراتبی و شبكه‌ای از ارتباطات پیچیده سازماندهی می شود. همچنین با توجه به طبقه، پاسخ‌ها از مبتدی به پیشرفته و تعاریف از پاسخ‌های عینی و عملكردی به سمت تعاریف تركیبی نوع دوم و رسمی‌تر پیشرفت می‌كند. در نهایت گفتاردرمان‌ها می‌توانند با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از تكلیف تعریف واژه در محیط‌های آموزشی و بالینی استفاده كنند.

Objective Language has three components: content, form and pragmatic. The content includes the semantic components. Semantic knowledge of word relationships requires awareness of the relationships between different words in the same field and other fields. One of the main components of the semantic is the mental lexicon that many of the semantic communications, including the organization and semantic representations of words, take shape in this network. The important issue is how to organize words in mind, linking the words together and their position in the semantic network. One task that helps to organize the meanings of the words in the mental lexicon is the word definition task. The ability to define words is reliant o  several aspects of linguistic and metalinguistic  development, literacy, and academic achievement. The aim of this investigation was to study the definitional style of nouns in typically developing school-aged children.  Materials & Methods In this cross-sectional and descriptive-analytical study, 150 typically developing school-aged children, selected using multistage sampling method, studying in the second to sixth grades in 1, 7 and 17 municipal districts of Tehran were included. The definition skill was assessed with word definition task. The students were asked to define the words, and their answers were scored based on content. The reliability was assessed by two independent values, and the validity was determined by the content. The results were analyzed by the SPSS V. 22 software using the methods of independent- samples T test, univariate analysis of variance and Tukey’s test. Results The findings showed that by increasing the age, the noun definitions were developed from functional and concrete responses into combination two and using of superordinate terms were increased. The mean score of the content in word definition was significantly increased by age (P<0.001). Also the performance of girl students was better as they earned higher scores than the boys (P=0.03).  Conclusion  On increasing the age, the content quality of word definitions improved significantly. The concepts were found to be organized into hierarchies of connections. Also, definitions were developed from functional and concrete responses into combination two and formal responses. And finally, the word definition task can be used by speech and language therapists in clinical and educational environments.