بررسي جنسيت در شعر كودك و نوجوان از منظر جامعه شناسي بدن

A Study of Gender in Children’s and Young Adults’ Poetry from the Perspective of Sociology of the Body

انسان بر حسب دارايي بدن، هميشه در موقعيتي بدنمند به سر مي برد. بر اين اساس اگرچه بدن در مقام عنصري هويت ساز زندگي فردي و اجتماعي هر فرد را سامان مي دهد، خود نيز از تكنيك ها و آداب فرهنگي القا شده از جامعه متاثر مي گردد به طوري كه جنبه فرهنگي بدن بر بعد بيولوژيكي و زيستي آن غالب مي‌شود؛ كنش ها و وضعيت هايي براي هر فرد تجويز مي‌كند يا متصور مي شو د كه بايد آنها را نقش هاي اجتماعي و اساس هويت افراد خواند. يكي از اين موارد، ساماندهي بدن ها بر حسب شيوه هاي جنسي و جنسيتي القا شده از جانب نيروهاي فرهنگي هر جامعه است. در اين نوشتار نقش هاي جنسي كليشه اي يا همان جنسيت زن و مرد ايراني نيز تفاوت هاي جامعه شناختي آنها در نمايش «بدن آرماني» و «بدن مطلوب» منطبق با الگوي فرهنگي در شعر فارسي كودك و نوجوان بررسي شده‌است. مبناي نظري بحث، آراي برخي از صاحب‌نظران جامعه شناسي بدن و روش تحقيق بر شيوه تحليل محتواي كمي و كيفي -پديدارشناسي تجربي- استوار است. نتيجه نشان مي دهد كه الگوي فرهنگي ساماندهي بدن در شعر كودك و نوجوان بيشتر با جهان سنتي ايراني هماهنگ است و از نگاه مدرن و مصرفي مي-گريزد و بر همين اساس نقش ها ميان زن و مرد توزيع شده يا در قالب بدن آرماني و مطلوب از آنها انتظار مي رود.

Since we have bodies, we are always in situations determined by our bodies. Therefore, even though the body, as an identity-constructing element, organizes any individual’s personal and social life, it is itself affected by technologies and cultural traditions offered in society to such an extent that its cultural aspect overshadows its biological dimension, and prescribes or envisages actions or positions for every individual, which should be called social roles and regarded as the basis of their identity. One example is the organization of bodies according to the sexual and gender modes imposed by society’s cultural forces. This paper studies stereotypical gender and sexual roles, i.e., the Iranian man and woman’s sexuality, as well as their sociological differences in exhibiting the ‘ideal body’ and the ‘desired body’ in accordance with the cultural model in children’s and young adults’ poetry. The theoretical framework of the discussion is informed by ideas of some of the authorities in sociology of the body and the research methodology is based on the analysis of qualitative and quantitative content – experimental phenomenology. The paper concludes that the cultural model of organizing the body in children’s and young adults’ poetry is more in line with the traditional Iranian world and rejects the modern and consumerist viewpoint. Therefore, the roles have been divided between men and women or are expected of them in the form of the ideal and desired body.