روانسنجي ابزارهاي سنجش سلامت (2): بررسي روايي سازه و ملاكي، پايايي و قابليت پاسخ‌گويي به تغييرات

Translation, development and psychometric properties of health related measures-Part 2: construct validity, reliability and responsiveness

مقدمه: چگونگي روانسنجي يك ابزار نشان دهنده كيفيت آن ابزار است. اغلب ابزارهاي طراحي شده، همه ملاك‎هاي روانسنجي را مد نظر قرار نداده‎اند. مواد و روش كار: حاضر با بررسي متون موجود فارسي و انكليسي به شرح بررسي روايي سازه، پايايي و قابليت پاسخگويي به عنوان خصوصيات مهم روانسنجي ابزارهاي سنجش سلامت پرداخته است. همچنين اثر سقف و كف و تفسيرپذيري نيز شرح داده شده است. يافته ها: براي تامين روايي سازه نيز روش‌هاي مختلفي وجود دارد كه شامل روايي ساختاري، آزمون فرضيه و نيز، روايي همگرا، افتراقي و بين فرهنگي است. روايي ملاكي نيز بخشي از روايي است كه در صورت قابليت انجام به ارتقاي كيفيت ابزار كمك مي‌كند. طراحان ابزار نبايد به انجام تحليل عاملي به تنهايي بسنده كنند و بايد ديگر روش‎هاي تامين روايي سازه را نيز براي افزايش اعتبار ابزار خود استفاده نمايند. پايايي بخش مهمي از روانسنجي است كه شامل همبستگي دروني، ثبات، هم‌ارزي و خطاي استاندارد ابزار است. طراحان ابزار اغلب به همبستگي دروني و گاه به بررسي ثبات پرداخته‌اند. بررسي خطاي استاندارد ابزار به عنوان جز مهمي از پايايي در اغلب ابزارهاي طراحي شده مورد غفلت واقع شده است. قابليت پاسخگويي در صورتي تاييد مي شود كه كمترين تغيير قابل اهميت از لحاظ كلينيكي از كمترين تغيير قابل تشخيص توسط ابزار بيشتر باشد. همچنين از سطح زير محني ROC نيز براي بررسي قابليت پاسخگويي مي‌توان استفاده كرد. اثر سقف و كف در صورتي وجود دارد كه بيش از 15% پاسخگويان به ترتيب حداكثر يا حداقل نمره قابل دستيابي را كسب كنند. بحث و نتيجه گيري: آشنايي با اصول ترجمه و طراحي ابزار و بررسي معيارهاي روانسنجي مي‌تواند به پژوهشگران كمك كند تا به ابزاري معتبر براي پژوهش خود دست يابند.

Objective (s): Data collection is one of the important stages of research process and requires valid and reliable instruments. The aim of this article was to introduce important steps of translation and construction process of a questionnaire. Adopting an appropriate instrument for research and developing an optimal instrument needs knowledge on psychometric criteria. The present paper explains the construct validity reliability and responsiveness as the important components of psychometric properties of health related instruments. Methods: The present paper was written based on exisiting documentaries. Results: There are different methods for evaluating construct validity, which include structural validity (factor analysis), hypothesis testing, convergent and discriminant validity, and cross-cultural validity. Criterion validity is also a type of validity, which can improve the quality of an instrument if being applicable. Reliability is an essential part of psychometric evaluation, which includes internal consistency, stability, equivalency and standard error of measurement. Instrument developers have often been concerned with internal consistency and stability. Examining standard error of measurement as an important component of reliability has been ignored in the development of most instruments. Responsiveness is approved if the smallest detectable change is less than the clinical minimal important change. Furthermore, the area under the ROC curve can also be used for examining responsiveness. Floor and ceiling effects exist if more than 15% of respondents get the highest or lowest possible scores. Conclusion: Psychometric knowledge should be considered as basic requirement of translation and development of health-relate measures. This could help investigators to collect valid and reliable information when collecting the data.