تاثير مداخله آموزشي مبتني بر نظريه رفتار برنامه ريزي شده براي ارتقاي فعاليت جسماني دختران دبيرستاني

Effectiveness of an Educational Intervention Based on the Theory of Planned Behavior on the Physical Activities of high school female students

مقدمه: سبك زندگي بي تحرك يكي از مهمترين عوامل خطر براي بسياري از بيماريها و اختلالات مانند چاقي، ديابت، نارسايي قلبي، افسردگي و پوكي استخوان است. مواد و روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه شبه تجربي بود كه بر روي163 دانش آموز دختر دبيرستاني با هدف تعيين تاثير آموزش بهداشت مبتني بر نظريه رفتار برنامه ريزي شده بر افزايش فعاليت جسماني انجام شد. اطلاعات در دو نوبت قبل و3 ماه بعد از آموزش توسط پرسشنامه مبتني بر نظريه رفتار برنامه ريزي شده و پرسشنامه بين المللي فعاليت جسماني(IPAQ) جمع آوري گرديد. بعد از انجام پيش آزمون مداخله آموزشي طي 4 جلسه آموزشي براي گروه آزمون انجام گرفت. در نهايت اطلاعات حاصل جمع آوري و توسط نرم افزار SPSS23 و با استفاده از آزمون هاي آماري تي زوجي، تي مستقل و كاي دو مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان داد كه قبل از انجام مداخله دو گروه از نظر متغيرهاي دموگرافيك، ميانگين نمرات سازه هاي مختلف الگو و رفتار تفاوت آماري معنا دار با هم نداشتند. نتايج به دست آمده نشان دهنده وجود اختلاف معني دار براي ميانگين نگرش، نرم هاي انتزاعي، كنترل رفتاري درك شده و قصد رفتار در گروههاي آزمون و شاهد بعد از مداخله آموزشي بود. همچنين ميزان پراختن به فعاليت جسماني در دانش آموزان گروه آزمون به طور معني دار پس از انجام مداخله آموزشي افزايش يافت(05/0P < ). بحث و نتيجه گيري: يافته هاي پژوهش حاضر نشان دهنده وجود تفاوت معني دار در سازه هاي نظريه رفتار برنامه ريزي شده و افزايش ميزان پرداختن به فعاليت جسماني در دانش آموزان گروه آزمون پس از مداخله اموزشي است. به نظر مي رسد كه اجراي اينگونه برنامه هاي آموزشي مي تواند براي افزايش فعاليت فيزيكي در دانش آموزان مفيد باشد.

Objective (s): Inactive lifestyle is one of the most important risk factors to many diseases and disorders such as obesity, diabetes, heart failure, depression and osteoporosis. The aim of this study was to assess effectiveness of a training program on physical activity using the theory of planned behavior among high school female students in Ahvaz, Iran. Methods: This Controlled trial was performed on 163 high school female students. The study sample randomly enrolled in two groups (control and intervention). Data were collected by a questionnaire containing items related Theory of Planned Behavior and the International Physical Activity questionnaire. The questionnaires were completed at two points in time: a baseline and 3 months after intervention. The educational intervention was performed in 4 sessions for experimental group. The data were analyzed paired t–test, independent t test and Chi-square. Results: There were no significant differences between two groups at baseline. in terms of demographic variables, mean scores of different structures of the model and behavior. There were significant differences between experimental and control groups in attitude intention, subjective norms, perceived behavioral control and increased physical activity (p < 0.05). Conclusion: The results indicated that the educational intervention was effective in changing physical activity among students in the intervention group.