بررسي برخي خصوصيات مورفولوژيك سه گونه چمن در شرايط تنش خشكي

Study of some morphological characteristics in three turf grass species under drought stress conditions

یكی از چالش‌های اصلی در مدیریت چمن، محدودیت منابع آب جهت آبیاری است.استفاده از گونه­ها و ارقام مقاوم به خشكی، مهم­ترین ابزار در كاهش میزان آب مورد استفاده در زمین­های چمن­كاری شده است.این پژوهش به­منظور بررسی برخی پاسخ­های مورفولوژیك شاخساره و ریشه چمن­های آگروپایرون دزرتوروم (Agropyron desertorum Fischer)، پوآ پراتنسیس (Poa pratensis L.) رقم"باریمپالا" و بروموس اینرمیس (Bromus inermis Leyss) به قطع آبیاری انجام شد. بذرهای چمن در گلدان‌های استوانه‌ایی در فضای آزاد كشت شدند و آبیاری به نحوی انجام شد كه آب به آرامی از انتهای زهكش گلدان خارج شود. پس از استقرار كامل گیاهان، آبیاری قطع شد تا بیشتر گیاهان به حدود 80 درصد خشكیدگی برسند. پس از آن آبیاری مجدد انجام شد. با قطع كامل آبیاری به ترتیب چمن‌های بروموس اینرمیس، پوآ پراتنسیس و آگروپایرون دزرتوروم به حدود 80 درصد خشكیدگی رسیدند. پس از انجام آبیاری مجدد درصد خشكیدگی ابتدا در آگروپایرون دزرتوروم و سپس در پوآ پراتنسیس كاهش یافت و پس از مدتی مشابه گیاهان شاهد شدند، هر چند آبیاری مجدد اثری روی بروموس اینرمیس نداشت و این گونه چمن به خشكیدگی كامل رسید. تنش خشكی ارتفاع رشد و ماده خشك حاصل از سربرداری را كاهش داد. میزان این كاهش در آگروپایرون دزرتوروم كم‌تر از دو گونه دیگر بود. كیفیت چمن نیز در اثر تنش خشكی كاهش یافت، اما كاهش كیفیت در آگروپایرون دزرتوروم كندتر از دو گونه دیگر بود. نتایج بررسی خصوصیات ریشه نشان داد كه آگروپایرون دزرتوروم در مقایسه با دو گونه دیگر چمن از طول و وزن خشك ریشه بیشتری برخوردار بود. بروموس اینرمیس و پوآ پراتنسیس اختلاف معنی­داری در این دو صفت نداشتند. طول ریشه در گیاهان با آبیاری مناسب به طور معنی­داری بیش از گیاهان در معرض تنش خشكی بود. در آگروپایرون دزتوروم و پوآ پراتنسیس نسبت ریشه به شاخساره در گیاهان تحت تنش بیش از گیاهان با آبیاری مناسب بود، درحالی­كه در بروموس اینرمیس نسبت ریشه به شاخساره در این دو تیمار اختلاف معنی­داری را با یكدیگر نشان نداد.

Restriction of water resources is one of the main challenges in turf management and the most important tool in reducing of the water requirement in turf land is using drought resistant species. This study was carried out to evaluate some morphological responses of Agropyrondesertorum, Poapratensiscv. Barimpala and Bromusinermis subjected to withholding irrigation. Turf grass seeds were cultured in cylindrical pots in outdoor conditions. Plants were irrigated daily until drainage occurred. After establishment of plants, irrigation was withheld until leaf wilting of the most plants reached to 80%, and then re-watered. After irrigation withholding, leaf wilting of B. inermis, P. pratensis and A. desertorum reached to 80% respectively. Leaf wilting of A. desertorum and P. pratensis decreased during re-watering and finally became similar to control plants; whereas B. inermis was completely wilted. Height growth and shoot dry matters were decreased due to drought stress, that this decrease in A. desertorum was less than two other species. Turf quality under drought conditions declined but decreased quality in A. desertorumoccurred later. Results of root characteristics shown that A. desertorum had higher root length and root dry weight than other species. B. inermis, P. pratensis had not significant difference in two traits. Root length in control plants significantly was higher than plants under drought stress. In A. desertorum and P. pratensis root to shoot ratio in grass subjected to drought stress was higher than control grass while the root to shoot ratio in B. inermis did not show significant difference between these treatments.