معرفي مدل بهينه پوشش ريسك در مدل هاي عملياتي اوراق استصناع به روش AHP و TOPSIS

Introducing the Optimal Model of Risk Coverage in the Operational Models of Istisnaיי Bonds Using AHP and TOPSIS

يكي از اقدامات ضروري جهت گسترش اوراق بهادار اسلامي، تجزيه و تحليل ريسك اين اوراق و تلاش براي پوشش آن است. در ميان اوراق بهادار اسلامي، اوراق استصناع از جايگاه ويژه اي برخوردار است. براي انتشار اين اوراق مدل هاي اجرايي متنوعي پيشنهاد شده است. يكي از معيارهاي انتخاب ميان مدل هاي پيشنهادي، تجزيه و تحليل ريسك هاي بالقوه و بالفعل اوراق مزبور در بازارهاي اوليه و ثانويه است. اين بررسي مي تواند به تقويت پوشش ريسك اين اوراق، و در نتيجه افزايش مقبوليت عمومي آن كمك نمايد. اين مقاله با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و پرسش نامه اي، ضمن ارزيابي ريسك مدل هاي اجرايي اوراق استصناع، به بررسي مدل بهينه پوشش ريسك آن مي پردازد. بنا به فرضيه تحقيق «الگوي عملياتي ارايه شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار بهينه ترين الگو براي پوشش ريسك اوراق استصناع مي باشد». براي ارزيابي اين فرضيه تحقيق از روشAHP و TOPSISجهت تحليل داده هاي پرسش نامه اي استفاده شده است. يافته هاي مقاله حاكي از برتري مدل پيشنهادي بورس در پوشش ريسك عملياتي اوراق استصناع نسبت به ساير مدل ها دارد. مدل اوراق استصناع غيرمستقيم، مدل بانك مركزي و مدل اوراق استصناع موازي از نظر پوشش ريسك در رتبه هاي بعدي قرار مي گيرند.

One of the essential measures for expanding Islamic bonds is analyzing the risk of these bonds and trying to cover the risk. Among Islamic bonds, Istisnaʹ bonds are of great importance. For the issuance of these bonds, various operational models have been proposed. One of the criteria for selection among the proposed models is analysis of the actual and potential risks of these bonds in the primary and secondary markets. Such analysis can strengthen the risk coverage of the bonds, and thus help increase their public acceptance. Using the descriptive-analytical and questionnaire methods, this paper assesses the risk of the operational models of Istisna’ bonds and investigates the optimal model for risk coverage. According to the research hypothesis, "the operational model provided by the Stock Exchange is the most optimal model for risk coverage of Istisnaʹ bonds". In order to evaluate this hypothesis, AHP and TOPSIS methods are used to analyze the questionnaire data. The research results show the superiority of the proposed model of exchange in covering the operational risk of Istisna’ bonds compared to the other models. The model of indirect Istisnaʹ bonds, the model of the Central Bank and the model of parallel Istisnaʹ bonds hold the next ranks in terms of risk coverage.