كاربرد مدل‌هاي طولي انتقال و انتقال حاشيه‌اي‌شده در بررسي عوامل موثر بر اختلال رشد كودكان كمتر از دو سال در شهر طارم

مقدمه و هدف: اختلال رشد يكي از مشكلات مهم بهداشتي در دوران كودكي است. تامين، حفظ و ارتقاي سطح سلامت كودكان زير دو سال به‌عنوان يك گروه آسيب‌پذير در خدمات بهداشتي و درماني جايگاه ويژه‌اي دارد. هدف مطالعه حاضر كاربرد مدل انتقال و مدل انتقال حاشيه‌اي‌شده براي تحليل داده‌هاي طولي مربوط‌ به اختلال رشد كودكان كمتر از دو سال شهر طارم است. مواد و روشها: مطالعه طولي حاضر بر روي 787 كودك زير دو سال مراجعهكننده به مراكز بهداشت شهر طارم به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي دومرحله‌اي انجام شده است. متغيرهاي پژوهش تا 24ماهگي به تعداد 9 بار اندازه‌گيري شدند. داده‌ها با استفاده از مدل انتقال و مدل انتقال حاشيه‌اي‌شده با برنامه‌نويسي در نرم‌افزار R صورت گرفته است. نتايج: در اين مطالعه طولي، 1?3 كودك (2%/18) تا 2?ماهگي حداقل در يك دوره زماني دچار اختلال رشد شده بودند. همچنين، نتايج نشان‌دهنده آن بود كه اثر متغيرهاي محل سكونت (045/0=p)، دوقلوزايي (003/0=p)، وزن مادر (03?/0=p) و سن بارداري (002/0=p) در مدل انتقال، متغيرهاي جنسيت كودك (027/0=p)، سن مادر (00?/0=p)، محل سكونت (01?/0=p)، دوقلوزايي (001/0p < )، وزن مادر (001/0p < ) و سن بارداري (01?/0=p) در مدل انتقال حاشيه‌اي‌شده بر اختلال رشد معنادار بودند. نتيجه‌گيري: با توجه به معيار آكاييكه مي‌توان گفت مدل انتقال مرتبه‌دوم برازش خوبي به داده‌ها داشته است. همچنين با توجه به عوامل معنادار، اقداماتي مانند توجه بيشتر به كودكان دختر، اقدام به بارداري در سن كمتر از 3? سال، ارتقاي پايش وضعيت كودكان دوقلو در جهت كاهش اختلال رشد مي‌تواند موثر باشد.

Background and Objective: Failure To Thrive (FTT) is one of the important health issues in children; not dealing with this disorder may lead to more serious consequences like increased death rate and appearance of other physical disabilities. The aim of this study was application of longitudinal transition model and longitudinal marginalized transition model in analysis of longitudinal data about failure to thrive in children under two years in Tarom. Materials and Methods: In this longitudinal study, 787 children below 2 years old visiting the Health Center of Tarom were selected by two-stage cluster sampling method. The variable of this study was measured 9 times until 24 month. Statistical analysis was done using transition and marginalized transition model and programming with R software. Results: In this study, 143 children (18.2%) had FTT until age 24-month while had one episodes of FTT. Results showed that in transition model; habitat (p=0.045), twining (p=0.003), weight of mother (p=0.034) and gestational age (p=0.002), and in marginalized transition model; gender of baby (p=0.027), age of mother (p=0.005), habitat (p=0.014), twining (p < 0.001), weight of mother (p < 0.001) and gestational age (p=0.014) effects were significant. Conclusion: Given the AIC, second order model was better fit to data. Given the significant factor in this study, actions such as more attention on girl, the decision to pregnancy in less than 35 years, upgrade monitoring twin children can be effective in reduce the failure to thrive.