مقايسه تطبيقي انديشه ابن عربي و صدرالمتالهين در باب حدوث و قدم نفس

The Comparative Study of Ibn Arabi’s View and that of Mulla Sadra on Origination and Eternity of the Soul

صدرالمتالهين بر آن است كه نفس، از جهت كينونت عقلي خود در نشيات پيشين، به نحو عقلي موجود بوده است و در عين حال، از آن جهت كه نفس مدبر بدن است و در نحوه وجود خود، تعلق ذاتي به بدن دارد، جسمانيه الحدوث است. او بين اين دو نظريه به ظاهر متهافت، به خوبي جمع كرده است. اگرچه اين نگاه صدرايي در حوزه فلسفي، كاملاً ابتكاري است، اما در آثار عارفاني همچون ابن عربي نيز به وضوح رد پاي اين نظريه به چشم مي خورد؛ به اين معنا كه ابن عربي نيز از سويي بر وجود نفس در نشيات سابق بر دنيا تاكيد دارد و از سوي ديگر، بر حدوث جسماني نفس در نشيه دنيا اصرار مي ورزد.

Mulla Sadra maintains that the soul has – rationally – existed by its intellectual existence in its previous stratums. At the same time, since the soul is the manager of the body and essentially belongs to the body in its mode of existence, it has physical origination. He has successfully reconciled these two apparently floundering views. Although this philosophical view of Mulla Sadra is quite innovative, its traces are clearly found in the works of mystics such as Ibn Arabi. In other words, Ibn Arabi emphasizes the existence of the soul in previous stratums on the one hand, and stresses the physical origination of the soul in its worldly mode, on the other.