استخراج الگوهاي همديد توام با فاز مثبت نوسانات اطلس شمالي (NAO) و تاثير آن بر بارش زمستانه ي ايران

Phase Extraction of Synoptic Patterns with Positive North Atlantic Oscillation (NAO) and its Impact on the Winter Precipitation in Iran

نوسانات اطلس شمالي الگوي موثري از تغييرپذيري گردش عمومي جو در محدوده ي برون حاره نيمكره ي شمالي و از عوامل اصلي كنترل عناصر اقليمي مانند بارش و دما است. داراي اثرات اقتصادي و اجتماعي بزرگ بر بخش‌هاي انرژي، كشاورزي، صنعت و ... است. بنابراين با توجه به اهميت اين نوسان بر فعاليت‌هاي بشري و رابطه ي آن با عناصر اقليمي و از جمله بارش، سبب گرديد تا به شناسايي و تحليل و گروه بندي فاز مثبت اين نوسان و در پي آن استخراج الگوهاي توام با آن پرداخته شود. داده‌هاي مورد نياز اين تحقيق شامل اندازه‌گيري‌‌هاي مقادير بارش به صورت روزانه براي ايستگاه‌هاي سينوپتيك، اقليمي و باران‌سنجي كل كشور از سال 1388-1340 مي‌باشد كه از دو منبع سازمان هواشناسي و وزارت نيرو گردآوري شد و با استفاده از روش آماري چندمتغيره و به كارگيري از نرم افزار matlab،surfer و grads به استخراج الگوهاي همديدي حاصل از اين فاز پرداخته شده است. در نهايت پنج الگو استخراج و نشان داد كه با وجود شرايط پايداري در پنج الگوي سطح زمين در اين فاز، ميزان ريزش‌هاي جوي بالا بوده است كه توجيه اين مطلب با استفاده از الگوهاي تراز 500 هكتوپاسكال صورت گرفت. ايران در جلوي محور ناوه ي مربوط به مديترانه واقع شده است. بنابراين ريزش‌هاي جوي كشور تحت تاثير اين ناوه در زمستان رخ داده است.

North Atlantic oscillation effective pattern of variability of atmospheric general circulation in the extra-tropical Northern Hemisphere are the main climatic factors that control precipitation and temperature. They have huge economic and social impacts and also on the energy section, agriculture, industry and so son. Considering the importance of the oscillation on human activities and its relationship with climatic elements including precipitation, we identified and analyzed the positive phase of the oscillation and its subsequent relationship with winter rainfall in Iran. Data needed for this study included measurements of the amount of rainfall on a daily basis in synoptic stations, Climate and rain gauge data for the entire country in the years 1340-1388 were used, the sources of which are Meteorological Organization and the Ministry of Energy. By the use of multivariate statistical methods and Matlab, Surfer and Grads software the extraction of synoptic patterns. The results indicated five patterns extractions despite the stable condition in five patterns of the earthʹs surface in this phase, and the measurement of atmospheric precipitation that justifies this subject, was done by using patterns in 500 hpa level. Iran is located in the axis of cyclone related to the Mediterranean basin. Therefore, atmospheric precipitation in the whole country was dominated by the low pressure occurrence in winter.