«دفتر دلگشا» و تلميحات شاه نامه اي آن

Delgosha and Its Shahname-based Allusions

«دفتر دلگشا» نام منظومه‌اي‌است از صاحب شبانكاره‌اي كه آن ‌را در قرن هشتم سروده است. شاعر در اين منظومه، تاريخ ملوك شبانكاره‌ را از آغاز پيدايش تا اوان حملة مغول به نظم درآورده‌است. او در آغاز و انجام منظومة خويش مدّعي شده كه فردوسي را در خواب ديده و به او سفارش كرده تا تاريخ شاهان عصر خويش را به نظم درآورد تا نام او نيز بدين روش جاودان بماند. بنابراين صاحب سرگذشت ملوك شبانكاره را منظوم مي‌سازد و از آن‌جا كه فردوسي را يگانه راهنماي خود مي‌داند، نه تنها بارها از اين شاعر بلندآوازه در اثر خويش ياد مي‌كند، بلكه از سبك شعري او نيز تقليد مي‌نمايد. نگرش عميق صاحب به شاه‌نامة فردوسي سبب شده‌است كه شاعر بارها در منظومة خويش، به قهرمانان شاهنامه و سرگذشت آنان اشاره نمايد و يا آنكه ممدوحان خود را به شاهان و پهلوان شاهنامه تشبيه نمايد. بررسي تلميحات شاهنامه‌اي دفتر دلگشا موضوعي است كه در اين مقاله بدان مي‌پردازيم.

The book of Delgosha is a collection of epical poems composed by Saheb in 8th century. In this epical work, the poet composes history of Shabankare' kings from the first to beginning of Mongol invasion. At the beginning of composing this poem, he claimed that he saw Ferdowsi in his dream who advised him to compose history of his own age kings to remain famous for ever. Thus he composed "kings' fate" and called Ferdowsi as his leader; he not only remembers Ferdowsi in his work but also appreciates his poetry style. Having been deeply involved with Ferdowsi's Shahname and Shahname's heroes and their fates caused him to compare his praised heroes with Shahname's kings and heroes. Studying Shahnameh-based allusions of Delgosha is a matter studied in this paper.