طراحي و آزمون مدل تأثير عوامل جامعه‌شناختي مبتني بر نظريه بورديو با ميانجي‌گري سبك زندگي فرهنگي بر ميزان مطالعه شهروندان شهر اهواز

Designing and testing the effects model of sociological factors based on Bourdieu's theory along with mediating of cultural lifestyle on the time spent reading of citizens of Ahwaz City

مطالعه به عنوان كنشي اجتماعي تنها توسط عوامل روانشناختي و آموزشي تبيين نمي‌شود، بلكه عوامل اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي نيز بر روي آن تأثير گذار هستند. هدف اصلي اين پژوهش تبيين مدل تأثير عوامل جامعه‌شناختي سرمايه‌هاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، جنسيت و تحصيلات با ميانجي‌گري سبك زندگي فرهنگي بر ميزان مطالعه شهروندان شهر اهواز است. روش‌شناسي: روش انجام پژوهش، همبستگي و از نوع تحليل مدل معادلات ساختاري (SEM) است كه يك روش همبستگي چند متغيري مي‌باشد. پژوهش‌هاي متعدد در سطح جهان نشان داده‌اند كه مؤلفه‌هاي جمعيت‌شناختي و جامعه‌شناختي بر ميزان و نوع مصرف كالاهاي فرهنگي از جمله مطالعه تأثيرگذار هستند. با استفاده از نظريات جامعه‌شناختي و به‌ويژه نظريات بورديو، مجموعه‌اي از عوامل جامعه‌شناختي مؤثر بر ميزان مطالعه در قالب مدلي نظري ارائه شده است. در طراحي مدل پيشنهادي پژوهش، متغيرهاي سرمايه‌ي فرهنگي،سرمايه‌ي اجتماعي، سرمايه‌ي اقتصادي، جنسيت و تحصيلات، متغيرهاي مستقل؛ متغير سبك زندگي فرهنگي به عنوان متغير ميانجي و ميزان مطالعه به عنوان متغير وابسته هستند. دوازده فرضيه مربوط به اثرات مستقيم و غير مستقيم متغيرهاي جامعه شناختي بر روي ميزان مطالعه در نظر گرفته شد. يافته ها: مقادير شاخص‌هاي برازندگي مربوط به الگوي پيشنهادي پژوهش حاكي از آن است كه اكثر شاخص‌هاي برازندگي در مدل پيشنهادي پژوهش در حد مطلوبي قرار دارند كه برازش اين مدل تا حدود زيادي قابل قبول است. در خصوص فرضيه‌هاي مربوط به اثر مستقيم، يافته ها نشان داد كه سرمايه‌ي فرهنگي، سرمايه اجتماعي، سبك زندگي فرهنگي، جنسيت و تحصيلات اثر مستقيم مثبت بر ميزان مطالعه‌ي شهروندان شهر اهواز دارند؛ و تنها سرمايه اقتصادي اثر مستقيم مثبت بر ميزان مطالعه شهروندان اهواز ندارد. در خصوص فرضيه‌هاي مربوط به اثر غيرمسقيم، يافته ها نشان داد كه سرمايه‌ي فرهنگي، سرمايه اقتصادي، سرمايه اجتماعي و تحصيلات از طريق سبك زندگي فرهنگي اثر غيرمستقيم مثبت بر ميزان مطالعه‌ي شهروندان شهر اهواز دارد؛ و تنها جنسيت از طريق سبك زندگي فرهنگي اثر غيرمستقيم مثبت بر ميزان مطالعه‌ي شهروندان شهر اهواز ندارد. بحث و نتيجه‌گيري: همسو با نتايج اين پژوهش در مطالعات تجربي حوزه مطالعه، تأييد شده است كه خواندن به تحصيلات و جنسيت وابسته است. همچنين عوامل جامعه‌شناختي، متغير مستقل مهمي بر ميزان مطالعه هستند. زيرا افراد در موقعيت‌هاي اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي متفاوت داراي ميزان متفاوتي از اوقات فراغت هستند. در هر صورت، مي‌توان استدلال كرد كه افرادي كه متعلق به رده‌هاي اجتماعي بالاتر هستند و سرمايه فرهنگي بالاتري دارند، بيشتر مي‌خوانند. بنابراين عوامل جامعه‌شناختي مثل سرمايه فرهنگي، سرمايه اجتماعي و سبك زندگي فرهنگي بر ميزان و نوع مطالعه تأثير قوي دارند. مطالعه بيش از آنكه عملي فردي باشد، فرايندي اجتماعي است. اين كنش اجتماعي متأثر از عوامل مختلف زمينه‌اي و اجتماعي است كه براي ترويج مطالعه بايستي اين عوامل را در نظر گرفت. توضيح مطالعه از نگاه جامعه‌شناختي نه‌تنها عوامل اجتماعي كه مطالعه را تحت تأثير قرار مي‌دهند روشن مي‌سازد، بلكه مطالعه را به‌عنوان شكل خاصي از تعامل اجتماعي و سرمايه فرهنگي به‌صورت جامع‌تري تحليل مي‌كند.

INTRODOCTION: Reading considered is Not only as a social activity explained through psychological and educational factors, but also social, cultural and economic factors affect it. The main objective of this research is to explain the effects model of sociological factors of cultural, social, economic, gender and educational capital through cultural lifestyle mediation on the time spent reading of citizens of Ahwaz. METHODOLOGY: The research method was correlational and it used a structural equation modeling (SEM) analysis, which is a multivariate correlation method. Using sociological theories and especially Bourdieu's ideas, a group of sociological factors influencing the extent of study were presented in the form of a theoretical model. Twelve hypotheses concerning the direct and indirect effects of sociological variables on the amount of study were considered. FINDINGS: The values of goodness of fit indices relating to the proposed model of research indicate that most of those indices in the proposed model of research are at the optimum level that goodness of fit for this model to a large extent is acceptable. Regarding hypotheses relating to the direct effect, the findings showed that cultural capital, social capital, cultural lifestyle, gender, and education had a direct positive effect on time spent for reading by citizens of Ahwaz City. And only economic capital does not have a direct positive effect on it. The findings indicated that cultural capital, economic capital, social capital and education through cultural lifestyle have a positive indirect effect on time spent reading of citizens of Ahwaz City, and only gender through cultural lifestyle has no indirect positive effect on it. CONCLUSIONS: In agreement with the results of this study in empirical studies in the area of reading, it has been confirmed that the time spent for reading depends on education and gender. It can be argued that people who belong to higher social classes and have a higher cultural capital are more likely to spend more time reading. Therefore, sociological factors such as cultural capital, social capital and cultural lifestyle have a strong impact on the extent and type of reading. More than being an individual activity reading is a social process. This social action is influenced by various contextual and social factors, which should be considered to promote time spent reading