بررسي اثر قرق بر برخي خصوصيات فيزيكوشيميايي خاك مراتع ييلاقي (مطالعه موردي: مراتع بخش زاغه استان لرستان)

Studying the effect of grazing on soil physicochemical properties in a summer rangeland (case study: Zagheh Rangeland, Lorestan Province)

بهره برداري بيش از حد در بسياري از مراتع ايران، يكي از علل مهم تخريب و انهدام مراتع است. بر اثر چراي مفرط دام هاي اهلي پوشش گياهي مرتع از بين رفته و خاك عاري از پوشش گياهي شده و در معرض فرسايش قرار مي گيرد. به منظور بررسي اثر قرق بر خصوصيات فيزيكوشيميايي خاك، مطالعه اي در ايستگاه تحقيقاتي زاغه واقع در استان لرستان صورت گرفت. بدين منظور در دو منطقه تحت چرا و قرق شده، ۱۰ نمونه خاك به روش تصادفي - سيستماتيك از عمق ۰ تا ۳۰ سانتي متري خاك برداشت و به آزمايشگاه انتقال يافت. در آزمايشگاه خصوصيات خاك شامل بافت خاك، وزن مخصوص ظاهري، نيتروژن كل، نسبت C/N، فسفر، پتاسيم، آهك، اسيديته (pH)، هدايت الكتريكي (EC)، اندازه گيري شد. تجزيه و تحليل داده ها در نرم افزار SPSS انجام گرديد. نتايج آماري نشان داد كه قرق بر بافت و اسيديته خاك اثر معني داري نگذاشته است. بافت خاك در هر دو نوع كاربري سيلتي رسي بوده است و تغييرات اسيديته نيز در سطح 5 درصد معني دار نبوده است. ولي تغييرات وزن مخصوص ظاهري (۰/۲۰)، كربن آلي (۰/۲۰۲)، نيتروژن كل (۰/۰۱۲)، ن فسفر (۶/۰۰۶)، پتاسيم (۴۸۱۶۳/۶۰)، آهك (۱۱/94) و هدايت الكتريكي (۰/۰۰۷) در دو عرصه مورد مطالعه معني دار بوده است.

Heavy exploitation is a major cause of degradation and destruction of rangelands. Rangeland overgrazing by livestock destroyed vegetation and cause bare soil which exposed to erosion. To studying the effect of grazing on physicochemical properties of soil, a study was conducted at Zagheh research station located in Lorestan province. For this purpose, in both grazed and protected area, 10 soil samples was done based on randomized systematic method from 0 to 30 cm soil depth which transferred to the laboratory. In laboratory soil properties such as soil texture, bulk density, total nitrogen, the C / N, P, K, lime, acidity (pH), electrical conductivity (EC), were measured. Data analysis was performed in SPSS software. The statistical results showed that soil texture and soil pH was not significantly affected by grazing. However the bulk density, organic carbon, total nitrogen, the C/N ratio, P, K, lime and electrical conductivity (EC) significantly affected by grazing.