بررسي اثر فاضلاب شهري يزد بر كميت و كيفيت علوفه يونجه (Medicago sativa) و سلمكي دانه عدسي (Atriplex lentiformis)

The effect of Yazd wastewater on forage quantity and quality of Medicago sativa and Atriplex lentiformis

فاضلاب شهري يكي از مهمترين منابع آب در مناطق خشك است بررسي و مطالعه پيرامون كشت محصولات علوفه‌اي با استفاده از فاضلاب شهري اهميت ويژه‌اي دارد. هدف از اين تحقيق بررسي اثر فاضلاب شهري يزد بر روي خصوصيات كمي و كيفي گونه‌هايMedicago sativa و Atriplex lentiformis مي‌باشد. اين آزمايش به صورت طرح آماري كاملا تصادفي با سه تيمار آبياري شامل (آب شرب 100%، آب شرب 50% + فاضلاب 50%، فاضلاب 100%) در 10 تكرار طي يك دوره چهار ماهه بر هر دو گونه بطور مجزا اجرا شد. نتايج نشان داد كه تيمار فاضلاب 100% باعث افزايش نسبت وزن تر و خشك برگ به ساقه گياه يونجه و در گياه آتريپلكس باعث افزايش نسبت وزن تر برگ به ساقه شد (05/0> p). اما بر روي كميت و ارتفاع دو گياه اثر معني‌داري نداشت. در تيمار فاضلاب خصوصيات كيفي گياه يونجه از جمله درصد پروتئين خام و كربوهيدراتهاي محلول افزايش و خاكستر كل كاهش يافت. درصد ديواره‌سلولي منهاي همي‌سلولز، قابليت هضم ماده خشك، انرژي متابوليسمي، فيبر خام، انرژي قابل هضم و كل مواد غذايي قابل هضم تحت تاثير تيمارهاي مختلف آبياري قرار نگرفتند. در گياه آتريپلكس تيمارهاي فاضلاب باعث كاهش درصد خاكستر كل شد اما بر ساير خصوصيات كيفي اثر معني‌داري نداشت. با توجه به نتايج اين تحقيق تيمار فاضلاب 100% مناسبترين تيمار جهت آبياري اين دو گونه مي‌باشد. در مجموع بنظر مي رسد با توجه به محدوديت منابع آب استفاده از فاضلاب‌هاي شهري در صورت تصفيه مناسب نه تنها كمبود منابع آبي را جهت توليد علوفه جبران مي‌كند بلكه در افزايش كيفيت علوفه نيز موثر است.

Municipal wastewater is an important source of water in arid regions. The study on the production of forage crops using wastewater is very important. This study examines the effects of municipal wastewater of Yazd on forage quantity and quality of Medicago sativa (alfalfa) and Atriplex lentiformis. This experiment includes a completely randomized design with 3 irrigation treatments (100% drinking water. 50% drinking water + 50% wastewater. 100% wastewater) and in 10 replicates over a period of 4 month for both species separately. The results showed that 100% wastewater treatment increased leaf fresh and dry weight to stem ratio of alfalfa and for Atriplex lentiformis increased leaf fresh weight to stem ratio (P<0.05), But had no significant effect on quantity and height of two plants. In the wastewater treatment, alfalfa qualitative characteristics such as percent of crude protein and soluble carbohydrates increased and total ash decreased. The percentage of NDF and ADF, dry matter digestibility, metabolic energy, crude fiber, digestible energy and total digestible nutrients were not affected by different irrigation treatments. Wastewater treatment reduced total ash in Atriplex lentiformis, but had no significant effect on other quantitative characteristics. According to the results of this research 100% wastewater treatment is the best treatment for irrigation of these two species. In total it seems that regarding water scarcity, the use of wastewater, if properly treated, not only compensates the shortage of water resources for forage production but also is effective in improving forage quality.