ارزيابي و تهيه نقشۀ آسيب پذيري آلودگي آبخوان كارستي دالاهو

Assessment and mapping vulnerability of Dalahoo Karstic aquifer

ارزيابي آسيب ­پذيري و تهيه نقشه پهنه­ بندي آسيب­ پذيري، راهكاري مهم در مديريت منابع آب كارست به شمار مي­رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژي كارست توسعه­ يافته در آبخوان كارستي دالاهو و ديگر شرايط طبيعي منطقه، انتشار آلودگي در اين منابع كارستي سريع و گسترده است. بنابراين هدف اين پژوهش، تهيه نقشه آسيب­پذيري آبخوان كارستي دالاهو در استان كرمانشاه در برابر آلودگي­ هاي سطحي با استفاده از مدل COP است. معيارهاي اين مدل، خصوصيات لايه‌هاي پوشاننده سطح آب زيرزميني (عامل O)، تجمع جريان آب زيرزميني (عامل C) و بارش بر روي آبخوان (عامل P) را به عنوان پارامترهاي ارزيابي آسيب‌پذيري ذاتي آب زيرزميني است. بعد از محاسبه سه عامل C، O، P و تهيه نقشه آسيب‌پذيري هر لايه، اين لايه‌ها در هم ضرب شده و نقشه نهايي آسيب‌پذيري آبخوان‌ كارستي دالاهو محاسبه شد. نتايج نشان مي­دهد كه به ترتيب 32/83%، 14/32%، 32/02%، 14/34% و 16/47% از مساحت منطقه در پهنه آسيب ­پذيري خيلي زياد، زياد، متوسط، كم و خيلي كم واقع شده است كه اين طبقات به ترتيب 222/88، 97/2، 149/47، 97/38 و 111/82 كيلومترمربع از مساحت منطقه را به خود اختصاص داده­اند. همچنين نتايج طبقات آسيب­ پذيري و مساحت آن‌ها نشان مي­دهد كه 69/2% مساحت منطقه در طبقه آسيب­ پذيري خيلي زياد، زياد و متوسط، واقع شده است كه حاكي از آسيب­پذيري زياد آبخوان دالاهو نسبت به آلودگي است. پهنه با آسيب‌پذيري خيلي زياد با وسعت 222/88 كيلومترمربع (32/83%) بيشترين مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است.

Vulnerability assessment and vulnerability mapping, is an important strategy for management of karst water resources. Due to the geomorphology of developed karst in Dalahoo karst aquifers and in other natural conditions of the area, the spread of contamination in these karstic sources is rapid and extensive. Therefore, the purpose of this study was to provide a Dalahoo karstic aquifer vulnerability map in Kermanshah province against surface contamination using the COP model. According to the aforementioned approach, the COP method considers three factors to assess the resource vulnerability: Overlying layers (O), Concentration of flow (C) and Precipitation regime (P). After calculating three factors C, O, P and preparing their vulnerability map, these layers were multiplied and the final map of the vulnerability of the Dalaho karstic aquifer was calculated. The results show that 32.83%, 14.32%, 22.22%, 14.34% and 16.47% of the area are located in the very high, high, moderate, low and very low vulnerable zones and this classes have been 222.88, 97.2, 147.49, 97.38 and 11.82 km2 of this area, respectively. Also, the results of vulnerability classes and their area indicate that 69.2% of the total area are located in the very high, high and moderate vulnerabilities, which indicates the high vulnerability of Dalahoo aquifer to contamination. The very high vulnerability zone with 222.88 Km2, has the largest area of the region.