غربالگري ارقام خيار مقاوم به سفيدك پودري و بررسي مقايسه‌اي فلورسانس كلروفيل در ارقام حساس و مقاوم

Screening of Cucumber Cultivars Resistant to Powdery Mildew and Comparative Assessment of Chlorophyll Florescence in Resistant and Sensitive Cultivars

خیار یكی از اقتصادی‌ترین صیفی‌جات تولیدی در ایران است كه به شدت توسط سفیدك پودری مورد هجوم قرار می‌گیرد. یكی از مؤثرترین راه‌های كنترل اپیدمی این بیماری شناسایی و كاربرد ژنوتیپ‌های مقاوم به بیماری است. در مطالعه حاضر تعداد 23 رقم خیار گلخانه‌ای و مزرعه‌ای از نظر مقاومت به سفیدك پودری غربالگری شده و ارقام مقاوم بر اساس برآورد درصد شاخص بیماری (PDI) شناسایی شدند. در ادامه فلورسانس كلروفیل برگ در 5 رقم از گروه‌های مقاوم، نیمه مقاوم و حساس برآورد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج برآورد شاخص بیماری، اختلاف قابل ملاحظه‌ای از نظر مقاومت به این بیماری در بین ارقام مشاهده شد به طوری كه در چهار گروه مقاوم، نیمه مقاوم، نیمه حساس و حساس دسته‌بندی شدند. دو رقم گلخانه‌ای CLE و Green Magic به ترتیب با شاخص بیماری 78/7 و 33/8 مقاوم¬ترین و دو رقم مزرعه‌ای Beit Alpha و SuperN3 به ترتیب با شاخص بیماری 11/31 و 67/31 حساس‌ترین ارقام شناخته شدند. در تجزیه واریانس شاخص‌های فلورسانس كلروفیل، اثر بیماری بر 3 شاخص فلورسانس حداقل (Fo)، فلورسانس متغیر (Fv) و شاخص سرزندگی گیاه (Fv/Fm) و اثر رقم بر شاخص Fo معنی¬دار بود (P <=0.01). همچنین مقایسه میانگین شاخص‌های فوق كاهش معنی¬دار كارایی فتوسنتز در ارقام حساس تحت تأثیر آلودگی را نشان داد در حالی كه كارایی فتوسنتز در ارقام مقاوم كاملا پایدار بود. نتایج این پژوهش برای كنترل سفیدك پودری خیار بدون استفاده از روش‌های شیمیایی كاربرد داشته و همچنین درك بهتری از تأثیر بیماری بر فتوسنتز در گیاه خیار ارائه خواهد داد.

Cucumber is one of the economically important vegetables in Iran which is extensively attacked by powdery mildew. Identification and application of disease resistant genotypes is an efficient method to escape the disease epidemic. A number of 23 greenhouse and field cucumber cultivars were evaluated and screened for powdery mildew resistance and putative resistant cultivars were identified based on percent Disease Index (PDI) measurement. In addition, leaf chlorophyll fluorescence was measured and analyzed in 5 cultivars selected from resistant, semi-resistant and sensitive groups. Based on the results of PDI measurements, a considerable variation between the cultivars was observed so that the cultivars classified to four groups including resistant, semi-resistant, semi susceptible and susceptible. Two greenhouse cultivars i.e. CLE and Green Magic with the PDIs of 7.78 and 8.33 were the most resistant and the two field cultivars Beit Alpha and SuperN3 with the PDIs of 31.11 and 31.67 were the most susceptible cultivars. Based on the ANOVA of chlorophyll florescence parameters, a significant infection effect on minimal florescence (Fo), variable florescence (Fv) and vitality index (Fv/Fm) and a significant genotype effect on Fo parameters was observed (P <=0.01). Means comparison of these parameters revealed a significant photosynthetic efficiency decline in infected susceptible cultivars while these parameters were constant in resistant cultivars. The results of this research would be applicable in controlling cucumber powdery mildew without the use of chemical methods as well as gives further insight into the effects of the disease on the photosynthesis in cucumber plants.