معماري خانه هاي بومي مردم پسند در روستاهاي استان مركزي

The People Accepted of Vernacular Housing Architecture in Markazi Province villages

ايران كشوري پهناور با بالغ بر 63898 روستاست كه محدوده اي نزديك به 60% از وسعت سرزميني ايران را به خود اختصاص داده اند. جمعيت ساكن در محدوده هاي روستايي كشور حدود 23 ميليون نفر (مركز آمار ايران، 1385) است. طي سال هاي اخير تامين محيط‌ و مسكن مناسب براي روستاييان همواره مورد توجه بوده و از حدود دو دهه قبل طرح ملي ساخت سالانه 200000 واحد مسكوني روستايي در حال اجرا بوده است. استان مركزي با 419184 نفر جمعيت روستايي و 1278 روستا، و مساحتي بالغ بر 29125 كيلومترمربع از كشور (8/1 % ) از جمله استان هايي است كه اين طرح در آن اجرا مي شود. مطابق آمار سال 85 مركز آمار ايران 99842 واحد مسكوني روستايي در اين استان وجود دارد كه نوسازي آن ها شروع شده و طي برنامه چهارم توسعه سالانه حدود 4500 واحد مسكوني جديد در آن اجرا شده كه اين روند در برنامه پنجم توسعه نيز ادامه خواهد داشت. وجود نمونه هاي ارزنده‌ مسكن بومي روستايي در استان و ضرورت اطلاع از ويژگي ها و ارزش هاي پايدار آن ها با اين دورنما كه چنين ارزش هايي مي تواند در طرح مسكن جديد بكار گرفته شود، ضرورت مطالعات معماري مسكن در اين استان را از اهميت ويژه‌اي برخوردار ‌نموده است. مقاله پيش روي با هدف شناخت مسكن روستايي اين استان و معرفي گونه هاي عمده و رايج مسكن تهيه شده و شامل سه بخش است. بخش نخست به بررسي كليات موضوعي، مقدمه، روش تحقيق، معرفي استان و روش انتخاب 35 روستاي نمونه از ميان 1287 روستاي موجود استان و 102 واحد مسكوني نمونه اختصاص دارد. بخش دوم به معرفي ويژگي هاي مسكن و عناصر تشكيل دهنده آن مي پردازد. بخش سوم به يافته هاي پژوهش و معرفي گونه هاي غالب و مورد اقبال مسكن، جمع بندي و نتيجه گيري اختصاص دارد.

Iran is a vast country with a diverse national, regional geographical condition which 60% of its expanse is in the rural areas. More than 63898 villages with the population about 23 million (Statical Centre of Iran 1385) exists in the country which, with the special economic, social and cultural characteristics play an important role in the production and the supply of food requirements, independence and security in this region. Through recent years, supplying villagers with adequate environment and housing have been the main concern. The process of major actions such as preparation and implementation of rural detailed planning, and the national planning of building 200000 housing units annually, have influenced the fabric and physical arrangements of villages. Markazi Province with 419184 people and 1278 villages has occupied 29125 square kilometers of the whole country (1.8%). According to year 85 statistics of Statical Centre of Iran, 99842 rural housing units exists in this state that the reconstruction of these units is the major aim of national improvement planning of rural housing. Providing adequate environment and housing without the knowledge about rural architectural characteristics is a though or maybe non-achievable job. Existence of worthy vernacular housing typologies in the state and the need for knowledge about characteristics and preservation of the sustainability values, have made the need of architectural studies in the field of housing very important. The forth article which have been prepared with the aim of introducing the dominant housing typologies of Markazi province is in 3 phases. The first part analyses the general aspects, introduction, methodology and determining the villages and sample housing units and introducing the Markazi Province. The second part is specified to defining rural fabric characteristics, physical arrangements, housing typologies and their elements. The third part is dedicated to analysis, conclusion and determination of dominant housing typologies and accepted housing in Province villages.