رويكردي بر اثرات بعد زيستمحيطي اجراي طرحهاي هادي روستايي (مطالعه موردي: روستاهاي شوسني ضامني و باباميدان)

An approach to the environmental impacts of implementing the Rural Guide Plan (A Case Study of Shoosini-Zamni village, and Babamidan village)

امروزه عمران روستايي يكي از اجزاي اصلي توسعه روستاهاي كشور محسوب است. از مهمترين طرح هاي اجرايي دولت در زمينه عمران روستاها، تهيه و اجراي طرح هادي روستايي است. بر اين اساس، تحقيق حاضر به تعريف معيارهايي براي ارزيابي پيامدهاي طرح هادي روستايي بر محيط زيست روستاها، طبق منابع مرتبط مي پردازد. روش تحقيق در اين بررسي، از نظر هدف كاربردي و از لحاظ روش توصيفي- تحليلي است. بخش عمده داده هاي مورد نياز از طريق عمليات ميداني و با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوري و براي تجزيه و تحليل داده ها از نرم افزارSPSS و آزمون تي يك نمونه اي استفاده شده است. حجم نمونه براساس فرمول كوكران 311 خانوار تعيين شده، كه به روش نمونه گيري تصادفي ساده، از بين خانوارهاي روستاهاي شوسني ـ ضامني و باباميدان از شهرستان رستم انتخاب شده اند. بررسي ها حاكي از آن است كه به رغم اجراي طرح هادي، مشكلاتي ـ از جمله آلودگي هوا به سبب دفع غيربهداشتي زباله ها، راكد ماندن آب و ايجاد آب گرفتگي به سبب ساخت غيراصولي جداول و معابر و گسترش آلودگي فضولات حيواني تاثيرات منفي زيست محيطي قابل توجهي بر روستاها داشته است. از اهم يافته ها ميتوان به فقدان يا نقص مطالعات محيطي به هنگام تهيه طرح ها و، همچنين، پيش بيني نكردن پيامدهاي ناشي از اجراي پروژه-هاي ده گانه بر محيط زيست روستاها اشاره كرد. در نهايت، براساس يافته هاي حاصل از مطالعات ميداني و جمع بندي نتايج، رهنمودهايي براي بازخورد طرح ها و اصلاح رويكرد آنها نسبت به مداخله در محيط طبيعي و محيط زيست روستاها ارايه شده است. مهمترين آنها عبارت اند از اصلاح شرح خدماتي تهيه طرح ها و سوق دادن آنها به سمت اولويت بخشي به مطالعات محيطي و، همچنين، رويكرد بوم محور در تهيه و اجراي طرح ها.

Today, rural construction is considered as one of the main components of the rural develop-ment. one of the most important plans for the improvement and development of the villages is the implementation of the Rural Guide Plan. In this context, the present research is to define criteria for assessing the environmental effects of implementing the Rural Guide Plan according to rele-vant sources. In this study the research methodology in terms of objective is applied and in terms of method it is analytical-descriptive. The major parts of the required data were collected through field studies and using questionnaires. The collected data was then fed into the statistical package for the social science (SPSS) in order to be analyzed and one sample T- test was utilized. Based on the Cochran formula, the sample size was 311 households which were determined by simple random sampling method among families in Shoosti- Zamni village, Babamidan village in Rostam County. The results of the study revealed that despite implementing the Rural Guide Plan problems such as air pollution due to the unhygienic disposal of waste, water stagnations and flooding out of water due to unprincipled constructions of the street curbs and the sidewalks and expansion of pollution caused by animal waste have considerably negative environmental impacts on the villag-es. In these regards, the main findings include the lack or defect in environmental studies during preparing plans and also defect in predicting the consequences of implementing the ten-stage pro-jects in the environments of the villages. Finally, based on the findings of the field studies and the results, some guidelines were provided as feedbacks in order to modify their approach to intervene in the natural environment and the rural environment. The most important of them include correc-tion of service plan description and leading them towards prioritizing environmental studies as well as to the region (habitat)-centered approach in preparing and implementing projects.