طبقه بندي توده هاي هواي ايستگاه همديد اروميه به كمك تحليل خوشه اي و نمايه هاي كنترل كيفيت پراش درون گروهي

Classification of Air Masses in Urmiah by Cluster Analysis and Quality Control Inter Group’s Variance Indices

براي انجام اين پژوهش داده هاي روزانه ي 34 سنجه ي مختلف جوي ايستگاه همديد اروميه طي بازه ي زماني ۱۹۶۱/۱/۱ تا۲۰۱۳/۶/۳۰ استفاده شد. تحليل خوشه اي به روش ادغام وارد بر روي فواصل اقليدسي اجرا شد. از سه نمايه ي كنترل كيفيت پراش درون گروهي براي سنجش و ارزيابي خوشه ها استفاده شد. يافته هاي اين پژوهش نشان داد كه طبقه بندي كردن توده هاي هوا به هفت گروه بهينه ترين تفكيك به حساب مي آيد.توده هواي دوم با ميانگين روزانه ي بارش 6/6 ميلي متر در هر روز بارشي و احتمال رخداد بارش ۶۵/۷ درصد، پربارش ترين توده هوايي است كه اروميه تجربه مي كند. توده هواي چهارم، گرم ترين، خشك ترين و كم بارش ترين توده هوايي است كه در يك سوم روزهاي سال اروميه رخ نمود دارد. شاخص رخداد آن ۰/۸۹ و با ماندگاري نه روزه پايسته ترين توده هوا است. در مقابل توده هواي سوم با شاخص رخداد ۰/۴۳ و مانايي ۱/۷روز، گسسته ترين توده هواي اروميه است. اين توده هوا با پيايي ۲۱/۱ درصد سازگارترين توده هوايي است كه در پي توده هواي دوم رخنمود دارد. شاخص تنوع روزانه ي توده هاي هوا در ماه مارس از فصل زمستان به اوج خود مي رسد و برابر ۰/۶۹ است درحالي كه در برخي روزهاي ماه هاي ژوئيه و اوت شاخص تنوع برابر با صفر و بيانگر حاكميت قاطع توده هواي چهارم است.

In order to dong this study, daily data of 34 meteorological variables during 1/1/1961 to 30/6/2013 from Urmiah synoptic station has been used. Cluster Analysis with Ward method applied on the Euclidean distance. The numbers of clusters determined by quality control inter group’s variance Indices. The results show that clustering air mass to seven groups is the optimum. The second air mass is the most rainiest air mass which its rainy occurrence probability equal to 65.7% and the amount of precipitation per day equal to 6.6 mm. The fourth air mass is the hottest and drier air mass which has observed in the one third of year’s day. The fourth air mass with the occurrence index of 0.89 and with persistency of 9 days is the most stable air mass. While the third air mass with the occurrence index of 0.43 and with persistency of 1.7 days is the most unstable air mass. The third air mass with sequantality of 21.1% is the most agreeable air mass which occurs after the second air mass subsequently. Daily variety of air mass index get highest value during winter season (69%) while it gets to zero in some days of July and August which indicates a certain air mass (the fourth).