تحليل استعاري- ساختاري غزلي ازبيدل دهلوي (برپايه معني شناسي شناختي)

Metaphoric –structural analysis of Bidel Dehlavi`s epic (cognitive semantic approach)

استعاره هاي شناختي در انتقال معني و حسي كردن مفاهيم انتزاعي، در فرايند ‏تكلم انسان نقش مهمي را ايفا مي‌كنند.آدمي براي انديشيدن و سخن گفتن به ‏ناگزير از استعاره بهره مي گيرد، به ويژه آنگاه كه موضوع فكري او مسائل عميق ‏عرفاني، فلسفي، ديني ، ادبي و نظاير آن باشد. ‏ اين استعاره ها كه ظاهرا براي نخستين بار از سوي ليكاف و جانسون دركتاب ‏معروف "استعاره هايي كه با آنها زندگي مي‌كنيم" مطرح شده اند، در قالب هاي ‏گوناگوني از جمله "ساختار رويداد"، "جهت گيرانه"، "تشخيص" ساختاربندي ‏مي شوند و هر كدام به نوعي بخشي از دانش زباني را مفهوم سازي و قابل درك ‏مي نمايند.‏ بيدل دهلوي ازجمله شاعراني است كه از طرفي زبان شعري او به پيچيدگي در ‏حوزة لفظ و معنا مشهور است و ازديگر سوي شاعري انديشمند، پر مغز و معني ‏آفرين است. به همين جهت ورود به دنياي شعر و انديشه او براي بسياري سخت ‏و دشوار مي‌نمايد. لذا براي ورود به ساحت هاي فكري و شناخت ترفندهاي زباني ‏او، به كارگيري ابزارهاي شناختي از جمله تحليل استعاري اشعار او، ضروري به ‏نظر مي رسد.‏ مقاله حاضر با استفاده از مباني معني شناسي شناختي به تحليل استعاره هاي ‏موجود در غزلي از بيدل دهلوي با مطلع «به اوج كبريا كز پهلوي عجز است راه ‏آنجا» مي پردازد و نشان مي دهد كه غزل بيدل علاوه بر دارا بودن وحدت افقي از ‏وحدت عمودي نيز برخوردار است و اين شيوه در تحليل اشعار او راه كار ‏مناسبي تشخيص داده شد. ‏

Cognitive metaphors in transferring meaning an ‎sensualizing the abstract concepts play important ‎role in the process of human speech.To think an ‎speak , human being uses metaphors , especially ‎when he turns to profound philosophical ‎‎,religious and literary issues.These metaphors ‎seemingly introduced first by Lakof and Johnson ‎in the metophors we live by are classified in ‎different categories such as even structure, ‎orienting, identification each transferring and ‎conceptualizing some part of linguistic knowledge ‎‎.Bidel Dhlavi is one of the poets famous for the ‎complexity of language in meaning and ‎thoughtful composition.Therefore, most scholars ‎find it difficult to enter his poetic realm.There are ‎introduced some innovative and cognitive ‎vehicles such as metaphoric analysis to get right ‎into his poems. The present study analyzes the ‎metaphors existing in an epic of Dehlavi ‎expressed as `to the peak of divinity the misery is ‎paved the way with showing that it enjoys both ‎vertical and horizontal unity and this analysis can ‎be used in other works of Dehlavi.‎