واكاوي جايگاه خواجه اتابك علاءالدين و اتابك قطب‌الدين محمد در كرمانِ گذشته و حال

Analysis of the Status of Khaje Atabak Ala’addin and Qutbaddin Mohammad in Kerman; Past to Present

همزمان با حاكميت سلاجقۀ كرمان (583-433ه.ق) به مانند سلاجقۀ بزرگ، ديوان ­هايي مانند ديوان وزارت، ديوان استيفا، ديوان انشا و مناصب ديگري همچون اتابكي و دادبگي وجود داشت. اتابك علاءالدين بوزقش و پسرش اتابك قطب الدين­ محمد، دوتن از اتابكان سلجوقي كرمان هستند كه به رغم نقش بسيار مؤثر و كارآمدشان در برهه هايي از تاريخ كرمان، كمتر مورد عنايت محقّقان قرار گرفته و بسياري از زواياي زندگي آنان در هاله­اي از ابهام قرار دارد. از همين رو نوشتار حاضر بر آن است تا با روش تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه­اي و تحقيق ميداني (بررسي مقبرهء خواجه اتابك)، در گام نخست به معرفي اين دو اتابك و خدمات سياسي- فرهنگي آنها پرداخته، در دومين گام، وضعيت امروزي مقبرۀ آنان را يادآور شود. نتيجه آنكه اگرچه اين دو اتابك، روزگاري اقتدار داشته و منشأ خدمات فراواني در كرمان ديروز بوده­اند اما در ميان كرمانيان امروز نه تنها نامي از آنان برده نمي شود، بلكه مقبرۀ آنان نيز با بي مهري تمام در گوشۀ يكي از محله هاي قديمي كرمان، رها شده است.

During the reign of Seljuks of Kerman (433 -583-A.H) like that of the Great Seljuks, there were Divans like Divan of Ministry, Divan of letters, Divan of Justice and other offices such as Atabaki and Dadbegy. Despite their very effective role at this stage of the history of Kerman, Ala’addin Boozghosh and his son Qutbaddin Muhammad, two of the Seljuks of Atabakan of Kerman, have been less regarded by researchers and many aspects of their lives are ambiguous. Therefore, the present study, through an analytical method and using library resources and field research (investigating the mausoleum of Khajeh Atabak), the first step, is to introduce these two Atabaks and their political-cultural services, and in the second step mentions the condition of their mausoleum today. The results show that although the two Atabaks were once were of authority and did great service in Kerman of the past, today they are not remembered by the public and their mausoleums are also abandoned and ignored in one of the old quarters of Kerma