تحليل فرمي تعدادي از قالي هاي دوره صفوي موسوم به قالي هاي لهستاني(پولونزي)

Form Analysis of a Number of Safavid Carpets Called Polish (Polonaise) Carpets

دوره صفويه را بي شك مي توان پررونق ترين و مهم ترين دوران قاليبافي ايران به شمار آورد. در ميان انبوه قالي هاي برجسته اين دوره، گروه قالي هاي لهستاني(پولونزي) جزء شاخص ترين آن ها محسوب مي شوند. اين قالي ها در اصل منشا ايراني دارند و طبق گفته محققين و مستندات به دست آمده، فرش هاي زربفت در اين دوره در اكثر مناطق قاليبافي ايران توليد مي شده است ولي محل بافت بسياري از اين قالي ها را كاشان دانسته اند. از شاخصه هاي اين گروه قاليها، علاوه بر كيفيت، ظرافت و زربفت بودن، ميتوان به طرح و نقش غني و تركي ببندي متفاوت و همچنين هماهنگي با رنگ هاي خاص كه در اين آثار به وفور ديده مي شود، اشاره كرد. در پژوهش پيش رو، پس از بررسي و معرفي ويژگي هاي قالي هاي لهستاني، به دسته بندي كلي اين مجموعه پرداخته شده است؛ سپس براساس دسته بندي انجام شده، نمونه ها جدول بندي شده و جزئيات آن ها مورد بررسي قرار گرفته است. روش تحقيق، توصيفي تحليلي و شيوه گردآوري مطالب كتابخانه اي(كتب و پايگاه هاي اينترنتي) است. از آنجا كه تعداد نمونه هاي جامعه آماري محدود است، با توجه به ميزان دسترسي، تمام شماري صورت گرفته است. نتايج حاصل نشان دهنده تنوع و گستردگي طرح و نقش در كل مجموعه قالي هاي لهستاني است. كاربرد همزمان و منطقي طرح هاي اسليمي و ختايي در زمينه اين قالي ها، استفاده از رنگ هاي ملايم، ايجاد تركيب-بندي و فضاهاي مثبت و منفي با كاربرد بندهاي اسليمي از وجوه تمايز قالي هاي پولونزي با ديگر قالي هاي عصر صفوي است.