بررسي تأثير نظام‌ هاي زراعي و سطوح آبياري بر ويژگي‌ هاي كمي و كيفي گياه دارويي انيسون (Pimpinella anisum)

Effects of cropping systems and different levels of water on quantitative and qualitative characteristics of Anise (Pimpinella anisum)

شيوه هاي كشاورزي جديد مانند كشاورزي كم نهاده، به‌ طورمعمول تركيبي از نظام‌ هاي سنتي، اصول بوم‌ شناختي (اكولوژيكي) و اطلاعات جديد علمي هستند كه در راستاي كاهش كاربرد نهاده هاي شيميايي طراحي شده اند. در راستاي همين هدف‌ هاي آزمايشي به ‌صورت كرت هاي نواري بر پاية طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال 1393-1392 در مزرعة تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا شد. تيمارها عبارت بودند از نظام ‌هاي زراعي به‌عنوان عامل عمودي (كم نهاده، متوسط نهاده و پر نهاده) و سطوح آبياري به ‌عنوان عامل افقي (100، 80 و 60 درصد نياز آبي گياه انيسون). نتايج نشان داد، عملكرد كمي و كيفي انيسون تحت تأثير نظام ‌هاي زراعي و سطوح آبياري قرار گرفتند. كارايي كاربرد نيتروژن تحت تأثير نظام ‌هاي زراعي قرار نگرفت اما ميزان مصرف آب بر بهبود كارايي كاربرد نيتروژن مؤثر بود. كارايي مصرف آب در نظام كم نهاده پايين‌ ترين ميزان را داشت اما از لحاظ كارايي مصرف آب تفاوتي بين نظام پر نهاده و متوسط نهاده نبود. بالاترين كارايي مصرف آب و نيتروژن در تيمار 80 درصد نياز آبي گياه مشاهده شد. با در نظر گرفتن حفاظت از منابع آب مي توان گفت در تيمار 80 درصد نياز آبي، گياه از ديگر منابع موجود نيز به ‌گونة مطلوب ‌تري استفاده كرده است. همچنين درصورتيكه سرمايه ‌گذاري روي اين گياه به ‌منظور توليد اسانس بالاتر باشد، نتايج آزمايش نشان داد، تيمار 80 درصد نياز آبي مناسب ¬تر از 100 درصد نياز آبي گياه باشد.

In order to moving from the conventional to sustainable systems, a framework must be defined that transfer process in this framework happen step by step. Use of the inputs with high efficiency is one of these steps. To reach these goals, an experiment in a strip plot design based on Randomized Complete Block trial with three replications was conducted in the Research Station of Ferdowsi University of Mashhad, Iran in 2013-2014. Treatments consist of Cropping Systems as vertical factor (low, medium, and high input) and Irrigation Systems (100, 80, and 60% Anise crop water requirement) as horizontal factor. The results showed that nitrogen use efficiency (NUE) was not affected by the cropping systems, but the amount of water consumption had positive effects on the NUE of Anise. The Low-input system had the lowest water use efficiency (WUE). The highest WUE (0.12 kg.m-3) and NUE (34.22 kg.kg-1) were observed in the 80% water requirement treatment. Interaction between water and cropping system showed that WUE (0.17 kg.m-3) in the high input system with 80% of water need was higher than other treatments. With due attention to all of the studied factors in the medium input system and 80% water requirement, it seems that this treatment compared to the other ones is the most appropriate one for Anise in regards to water and nutrients requirements.