بررسي تأثير اراده ورثه در قواعد حاكم بر ارث

A Study of the Effect of the Intention of Heirs on Rules Governing Inheritance

به نظر فقها و حقوق‌دانان قواعد حاكم بر ارث به‌عنوان قواعد آمره يا به‌‌اصطلاح از احكام شمرده مي‌شوند، لذا غيرقابل تغييرند و هر گونه إعمال اراده‌اي در آن، چه از سوي مورّث و چه از جانب ورثه محكوم به بطلان است. از سوي ورثه اين إعمال اراده مي‌تواند صور‌ت‌هاي مختلفي داشته باشد؛ ازجمله اسقاط ارث و انتقال سهم‌الارث. بااين‌حال، به‌نظر مي‌رسد كه در موارد متعددي چنين إعمال اراده‌اي منطبق با قواعد حقوقي باشد. درواقع در بسياري از موارد، اين إعمالِ اراده، خود عمل حقوقي مستقلي است كه بايد قواعد آن در چارچوب قواعد حاكم بر اعمال حقوقي (عقد يا ايقاع) بررسي شود، نه آنكه با استناد به عبارات كليشه‌اي چون «ارث از قواعد آمره است»، إعمال ارادة صورت‌گرفته را باطل تلقي كرد. بنابراين، لازم است تا در درجة اول مصاديق و صوري كه اين إعمال اراده از سوي ورثه در قواعد ارث صورت مي‌پذيرد، شناسايي شود و در مرحلة بعد ماهيت حقوقي آن به صورت مستقل مشخص گردد و در پايان وضعيت حقوقي اين عمل حقوقي از نظر صحت يا بطلان با توجه به ماهيت حقوقي مستقل همان عمل حقوقي ارزيابي شود.

It must be said that jurists and lawyers generally believe that intention has no effect on rules governing inheritance and these rules are unchangeable because they consider them as mandatory norm. Subsequently, whenever devisor or heir applies his/her intention on these rules, it has been rejected. Heirs would be able to change some of these rules in different ways, for example, by renunciation or transmission of share of inheritance. Actually in many cases these actions are compatible with legal maxims, thus it is unacceptable to revoke these actions based on stereotyped phrases. At first it's necessary to recognize different forms that heir would be able to apply his/her intention on these rules and secondly ascertain special legal natures of them. After the investigation of lawyers and jurists' point of view we endeavor to validate such actions according to their legal natures in order to prevent the violation of the person rights