بررسي ژنوتيپ‌هاي مختلف برنج از نظر مقاومت به بيمارگر Pyricularia oryzae

Evaluation of resistance to Pyricularia oryzae in rice genotypes

بيماري بلاست (Pyricularia grisea Sacc) تهديد جدي براي توليد برنج مي‌باشد. تعداد هشت ژنوتيپ برنج به همراه دو رقم نعمت (شاهد مقاوم) و بي‌نام (شاهد حساس) براي مقاومت به بيماري بلاست در سال 1390 مورد ارزيابي قرار گرفتند. آزمايش تحت شرايط مزرعه و گلخانه انجام گرفت. نتايج آزمايش مزرعه‌اي بر اساس صفات تيپ آلودگي، شدت بلاست خوشه، پيشرفت بيماري بلاست برگي و خوشه نشان داد كه ژنوتيپ‌هاي B40، بي‌نام و IRBLZT-T از نظر بيماري بلاست حساس هستند و سه ژنوتيپ برنج (IRBLKP-K60، IRBLZ5-CA و نعمت) سطح بالاتري از مقاومت به بلاست برگي و خوشه را دارا بودند. هم‌چنين ژنوتيپ‌هاي FLAGMAN و GAMMA كه بيشترين آلودگي خوشه را داشتند به‌طور معني‌داري بلاست برگي كمتري را نشان دادند. گروه‌بندي ژنوتيپ‌هاي برنج مورد مطالعه بر اساس صفات گلخانه‌اي (تيپ آلودگي و تعداد لكه اسپورزا) از طريق تجزيه خوشه‌اي با استفاده از الگوريتم UPGMA و مقياس تشابه همبستگي، ژنوتيپ‌ها را به دو گروه تقسيم‌بندي نمود. گروه اول شامل ژنوتيپ‌هاي FLAGMAN، نعمت، IR1552، IRBLTA2-RE، IRBLKP-K60 و GAMMA بوده كه اين ژنوتيپ‌ها از نظر تيپ آلودگي بين صفر تا 2 قرار گرفته و واكنش مقاومت را نشان دادند. اين ژنوتيپ‌ها را مي‌توان به‌عنوان والد بخشنده براي اصلاح ارقام با مقاومت پايدار مورد استفاده قرار داد. گروه دوم شامل ژنوتيپ‌هاي IRBLZT-T،IRBLZ5-CA، بي‌نام و B40 بوده كه اين ژنوتيپ‌ها از لحاظ تيپ آلودگي در گروه حساس قرار داشته و توليد لكه‌هاي اسپورزا نمودند.

Rice blast, caused by Pyricularia grisea Sacc, has been a continuous threat to rice production. Eight rice genotypes along with two checks (Nemat as resistance check and Binam as susceptible check) were evaluated for resistance to blast in 2011. The experiments were conducted under field and greenhouse inoculated conditions. The results of field experiments based on lesion type, panicle blast severity and AUDPC data for leaf and panicle blast showed that B40, Binam and IRBLZT-T genotypes are sensitive and three rice genotypes (IRBLKP-K60, IRBLZ5-CA and Nemat) possess a higher level of resistance to leaf and panicle blast. Also, FLAGMAN and GAMMA genotypes with the highest panicle infection showed significantly lower leaf blast. Grouping of rice genotypes based on greenhouse traits (lesion type and Number of sporulating lesion) by cluster analysis with Ward's method and Euclidean distance criteria classified genotypes to two groups. The first group including FLAGMAN, Nemat, IR1552, IRBLTA2-RE, IRBLKP-K60 and GAMMA genotypes had lesion type between 0.0 to 2.0, and showed resistance reaction. These genotypes could be utilized as donor parents for breeding durable blast resistant varieties. The second group including IRBLZT-T, IRBLZ5-CA, Binam and B40 genotypes had lesion type more than 2.0, showed sensitive reaction and also generated sporulating lesion.