بررسي شناخت عوامل زمينه گرا در كالبد خانه ها و بافت كهن سنندج (با نگاهي به ويژگي هاي عمارت وكيل الملك)

بافت هاي كهن، داراي گنجينه اي بي بديل و ارزش مندي هستند كه مي توان با نگرشي نو به احيا و شناخت عوامل مهمي از جمله زمينه گرايي درآن ها پرداخت، تا عرصة حضور معماري غني ايراني را به چالش كشيد، و نهايتاً به بازنشاندن مؤلّفه هاي معماري گذشته و تلفيق آن ها با معماري معاصر دست يافت. روش تحقيق پژوهش حاضر توصيفي، تاريخي- تحليلي است كه مبتني بر بررسي هاي ميداني و مطالعات كتابخانه اي است. هدف اين نوشتار، دست يافتن به عوامل زمينه گراي معماري، همانند دوره هاي پيشين و پرداختن به اصول و مؤلّفه هاي طراحي معماري آن ها و ارائه فضاهايي در تطبيق با كالبد زندگي امروزي است كه مي تواند تداوم و پيوند بين گذشته و حال را ممكن سازد. به همين منظور تحقيق حاضر در جهت ارائه مؤلفه هاي معماري استان كردستان نمونه هاي ارزشمندي در دوره مشخصي را مورد بررسي قرارداده و در ادامه، عمارت وكيل را كه ازآثار دوره قاجاري است مورد مطالعه قرار داده كه در آن اصول معماري ايراني، بوم گرايي و درونگرايي كاملاً مشهود است. مساله اصلي پژوهش حاضر اين است كه، چگونه مي توان با توجه به ويژگي هاي معماري مناطق كردنشين و تأثيرات زمينه اي و فرهنگي كه در ساخت خانه هاي اين مناطق تأثير گذاشته است و به بازآفريني و شناخت ويژگي هاي اين مناطق پرداخت؟ با توجه به معماري بومي خانه هاي سنندج مي توان بوسيله مؤلّفه هاي زمينه گرايي به بازتوليد و احياي اصول و معيارهاي خانه هاي آن دست يافت، همچنين در دوره معاصر ارائه معماري در بافت قديم مبتني بر ارزش هاي مناطقي از شهر سنندج امكان پذير است. يافته هاي اين پژوهش حاكي از عوامل زمينه گرا در زمينه طبقات، پلان، جهت باد، جهت و فرم پلان، نورگيرها و غيره در كالبد خانه هاي سنندج است.

Ancient textures were endowed with unique and valuable treasures that can newly be ap-proached as to restoration and identifying their important factors, including context -orient-edness, in order to challenge the realm of the rich Persian architecture, and finally to reset the architectural elements of the past and integrate them with contemporary architecture. The research method of this study is descriptive-analytic, based on the field and library studies. The purpose of this text, is to attaining context-oriented Architecture, as in earlier periods and to the principles and elements of their architectural design, and providing living spaces matching with the modern life, that would make continuity and connection between the past and present, possible. For this purpose, in order to provide architectural components of Kurd-istan, valuable examples of a certain period were studied which followed by examining Vakil mansion , a work in Qajar period, in which the principles of Iranian architecture, ecology and introspection is quite obvious. The main problem of this study is that, how can we recreate and identify the characteristics of this region, according to the characteristics of Kurdish areas architecture and cultural influences that affected building of houses in these areas? According to the vernacular architecture of Sanandaj houses, it is possible to reproduce and restore the principles and standards of these houses through the components of context- orientation, also in the contemporary times architecture in the old areas based on the values of some parts of Sanandaj, is possible. The findings of this study indicating of contextual factors in classes, plans, wind direction, direction and form a plan, skylights, etc. in the body of Sanandaj houses.