نقش امراي اويراتي در مناسبات ‌سياسي ايلخانان

The Role of Oirats Governors in Political Relations of the Ilkhanate

اقوام‌ اويرات از جمله قبايلي بودند كه با حضور در ساختار نظامي حكومت ‌چنگيز با وي پيمان دوستي بسته و ‌به پشتوانة اعتبار نسب و رابطة خويشاوندي توانستند در مناسبات ‌سياسي ايلخانان نقش مهمي ايفا كنند. اين مقاله بر آن است تا نشان دهد نقش امراي‌ اويراتي در مناسبات ‌سياسي با ايلخانان چه بود؟ دستاوردها نشان مي‌دهد دوره نخست اويرات‌ها از طريق ائتلاف با اولوس چنگيز و ازدواج با اوروغ او، به‌ويژه دختران وي، توانستند در ساختار حكومت جاي پاي خود را محكم كنند. از چهره‌هاي سرشناس اين دوره مي‌توان به اميرارغون‌آقا وزير حكومت ‌ايلخاني اشاره كرد. با قدرت‌گيري اميرنوروز دورة چالش قبايل‌ اويرات به ‌رهبري اميرنوروز با حاكميت ‌ايلخاني آغاز شد كه نتيجه آن مهاجرت خيل عظيمي از اويراتي‌ها به قلمرو مماليك ‌مصر بود. شورش سولاميش از مهم‌ترين مناسبات ‌سياسي اويرات‌ها و ايلخانان در دوره دوم به شمار مي‌آيد. در دوره سوم مقارن انحطاط حكومت ‌ايلخاني مي‌بايست به نقش علي‌پادشاه دائي ابوسعيد ايلخاني و نماينده اويراتي‌ها در قلمرو روم و اميرارغونشاه حاكم‌ اويراتي خراسان توجه ويژه‌اي داشت. در پژوهش‌ حاضر با روشي توصيفي‌تحليلي نقش اميران ‌اويراتي چون اميرارغون‌آقا، اميرنوروز، سولاميش و علي‌پادشاه دائي ابوسعيد ايلخاني در جريان‌هاي ‌سياسي ايلخانان مورد ارزيابي قرار گرفته ‌است.

The oirate people were of the tribes, in which by the presence in military structure of Genghis’s ruling, contracted an alliance with him and in support of ancestry credit and familial connection could play a leading role in political relations of The Ilkhanate. This article tends to show, what was the role of Oirate’s governors in political relations of The Ilkhanate. Achievements demonstrate that in first period, through the coalition with Genghis Ulus and marring his daughters, could gain a foothold in government framework. One of the celebrated figures of this time whom can be pointed out to, is Emir Arghun-Agha, minister of The Ilkhanate government. Assumption of authority by Emir Nauruz, the challenging period of Oirate tribes under the leadership of Emir Nauruz with the ruling of Ilkhanate started, in which led to mass emigration of Oirates to the Mamluk real in Egypt. Uprising of Sulamish is considered as one of the major political relations of Oirates and Ilkhanate in second period. In third period, coincident with the decline of Ilkhanate government must pay specific attention to the role of Ali Shah the uncle of Ilkhan Abu Sa’id and Oirates’s representative in Roman realm and Emir Arghun Shah, Oirate ruler of Khorasan. In this research with descriptive method, the role of Oirate’s ruler such as Emir Arghun-Agha, Amir Nauruz, Sulamish, Ali Shah the uncle of Ilkhan Abu Sa’id in Ilkhanate’s political current has been taken into consideration.