شناسايي و رتبه بندي عوامل موثر بر تجاري سازي محصولات دانش بنيان جهت صادرات

Identifying and ranking the influencing factors of commercialization of knowledge based products in order to export

هدف: هدف از اين پژوهش انجام مرور جامعي بر مطالعات انجام شده در زمينه تجاري سازي محصولات دانش بنيان در ايران، در جهت شناسايي و سپس رتبه بندي مهمترين عوامل موثر بر فرآيند تجاري سازي محصولات دانش بنيان با رويكرد صادرات مي باشد. روش شناسي: پژوهش حاضر از حيث هدف كاربردي است كه به روش پيمايشي توصيفي انجام شده است. جامعه آماري تحقيق حاضر شامل اعضاي هيئت علمي دانشگاه آزاد مشهد است. در ميان 133 نفر اعضاي هيئت علمي، بر اساس فرمول كوكران يك نمونه 71 تايي به صورت تصادفي انتخاب شدند. جهت رتبه بندي عوامل موثر، اطلاعات پرسشنامه جمع آوري گرديده و توسط روش هاي آماري توصيفي و استنباطي و آزمون فريدمن و با استفاده از نرم افزار SPSS، داده ها مورد تحليل قرار گرفته و موثرترين عوامل شناسايي مي شوند. يافته ها: در ميان چهار عامل اصلي موثر شناسايي شده بر تجاري سازي محصولات دانش بنيان با رويكرد صادرات، رتبه بندي عوامل به صورت عوامل حقوقي و اقتصادي با ميانگين ۴/۱۱، عوامل تسهيل كننده صادرات با ميانگين 4، عوامل فني با ميانگين ۳/۹۵ و عوامل فرهنگي جتماعي با ميانگين ۳/۹۴ شناسايي شده اند. نتيجه گيري: بر اساس پژوهش حاضر، پرسشنامه محقق بر اساس طيف ليكرت با ضريب پايايي بالا تهيه شد كه بر اساس آن 22 شاخص در قالب چهار عامل اصلي به عنوان عوامل موثر بر تجاري سازي محصولات دانش بنيان با رويكرد صادرات در نظر گرفته و نتايج حاصل از آن مورد تحليل قرار گرفت كه مي تواند در جهت ارائه راهكارهاي اجرايي جهت ايجاد يك برنامه منسجم براي برنامه ريزي و سازماندهي شرايط مطلوب تجاري سازي و صادرات محصولات دانش بنيان و رفع موانع موجود موثر واقع گردد.

Purpose: The purpose of this study is to present a comprehensive review on the literature available on commercialization of knowledge-based products in Iran so as to determine and rank the most affecting facors considering export facilitating approach. Methodology: with regard to the purpose, this research could be known as a functional research being done as analytical survey. The statistical group includes 133 faculty members of Islamic Azad university of Mashhad in which a sample of 71 members have been randomly selected based on Cochran formula. To find the importance degree of effective factors and to rank them, we then applied the descriptive and deductive statistic techniques within SPSS software as well as the Friedman test on the data gathered from questionnaire. Findings: among the four main determined affecting factors of commercialization process of knowledgebased products, in final ranking, the economical and legal factors with mean of 4.11 and export facilitator factors with the mean of 4 received the highest rank respectively. Furthermore the technical factors and cultural and social factors with mean score of 3.95 and 3.94 could be implied as thired and forth factors. Conclusion: the Likert Spectrum questionnaire with high reliability has been prepared on the basis of which, 4 main criteria including 22 sub-criteria have been considered as the affecting factors of commercialization process for commercializing the knowledge-based products in Iran. These identified affecting factors could be then taken into consideration for proposing executive solutions to create a coherent program for planning and organizing favorable conditions for the commercialization and export of knowledge based products and removing existing barriers.