ارزيابي عملكرد و شاخص هاي كيفي جوانه زني بذور گياهان دارويي سياهدانه (Nigella sativa L) اسفرزه (Plantago ovata Forsk) و رازيانه (Foeniculum vulgare Mill) تحت شرايط كشت ارگانيك

به منظور مطالعه ويژگي هاي كمي و كيفي بذور گياهان دارويي سياهدانه (Nigella sativa L.)، اسفرزه (Plantago ovata Forsk.) و رازيانه (Foeniculum vulgare Mill.) تحت شرايط كاربرد نهاده هاي آلي، آزمايشي به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تيمار كودي شامل كود گاوي، كمپوست زباله شهري، كمپوست بقاياي قارچ و تيمار شاهد (عدم كاربرد كود) در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد طي دو سال زراعي ۸۹-۱۳۸۸ و ۹۰-۱۳۸۹ براي سه گونه گياه دارويي نامبرده اجرا شد و سپس خصوصيات كيفي جوانه زني بذور حاصل از تيمار هاي مذكور به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با ۱۲ تيمار و سه تكرار در آزمايشگاه بذر پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران ارزيابي شدند. عملكرد بيولوژيك و بذر، وزن هزاردانه، شاخص برداشت و برخي شاخص هاي كيفي بذر شامل طول، عرض و قطر، درصد و سرعت جوانه زني، شاخص بنيه بذر، طول و وزن خشك گياهچه سه گياه دارويي اسفرزه، سياهدانه و رازيانه مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس نتايج موجود، تيمار هاي مورد بررسي در مزرعه به طور معني داري سبب افزايش عملكرد بذر و بيولوژيك هر سه گياه شدند به طوري كه در هر دو سال، كمپوست بقاياي قارچ بيشترين تاثير را بر افزايش اين صفات نسبت به تيمار شاهد داشت. نهاده هاي كودي بر شاخص برداشت اسفرزه و سياهدانه در طي دو سال تاثيرگذار نبودند، در حالي كه بر شاخص برداشت گياه رازيانه تاثير معني دار داشتند. استفاده از كمپوست بقاياي قارچ در سال اول و كمپوست زباله شهري در سال دوم به ترتيب وزن هزاردانه اسفرزه و سياهدانه را تحت تاثير قرار دادند. همچنين، تيمار هاي كودي ميزان درصد و سرعت جوانه زني، طول و وزن خشك گياهچه و بنيه بذر را در هر سه گياه نسبت به تيمار شاهد افزايش دادند و بيشترين مقدار اين صفات در تيمار كود دامي مشاهده شد. استفاده از كمپوست بقاياي قارچ منجر به حصول بيشترين ميانگين طول بذر در گونه هاي مورد مطالعه شد. بذور رازيانه با كاربرد كمپوست بقاياي قارچ بيشترين طول بذر را در بين گونه ها و تيمار هاي كودي مورد استفاده نشان دادند.