بررسي ارتباط خصوصيات خاك و عوامل اقليمي با پراكنش علف هاي هرز در مزارع گندم (Triticum aestivum L) استان كرمانشاه

به منظور بررسي تاثير عوامل اقليمي و خاكي بر پراكنش علف هاي هرز مطالعه اي در ۸۵ مزرعه گندم (Triticum aestivum L.) آبي بر اساس سطح زير كشت اين محصول در ۱۱ شهرستان استان كرمانشاه طي سال هاي ۹۱-۱۳۹۰ انجام شد. مجموعاً ۱۶۲ گونه علف هزر متعلق به ۳۳ خانواده گياهي در اين مزارع شناسايي شد. با استفاده از آناليز چند متغيره همبستگي كانوني (CCA)، ارتباط پراكنش گونه هاي علف هزر با عوامل خاك (pH، كلسيم، منيزيم، فسفر، نيتروژن، پتاسيم، سديم، درصد رس، شن و سيلت در بافت خاك، ظرفيت تبادل كاتيوني خاك و هدايت الكتريكي) و عوامل اقليمي بررسي شد. مولفه اول و دوم در سال ۱۳۹۱ بيش از ۶۴% واريانس پراكنش گونه ها را تحت تاثير فاكتورهاي اقليمي توصيف كردند. يولاف وحشي زمستانه (Avena ludoviciana Dur.)، چچم (Lolium rigidum Gaud.)، خردل وحشي (Sinapis arvensis L.) و علف قناري (Phalaris brachystacys Link.) در مناطقي از استان كه درجه حرارت بالا و ارتفاع از سطح دريا پاييني داشتند، از پراكنش وسيعي برخوردار بودند. تبخير زياد باعث افزايش علف هاي هرز جودره (Hordeum spontaneum C. Koch.)، بي تي راخ (Galium tricornutum Dandy.) و ماشك مريواني (Vicia assyriaca Boiss.) طي ده ساله اخير شد. خاك هاي با ميزان نيتروژن و فسفر بالا، از جمعيت بالاي علف هزر جودره در مزارع گندم برخوردار بودند. پيچك صحرايي (Convolvulus arvensis L.) و گلرنگ وحشي (Carthamus oxycantha M. B.) در خاك هاي رسي وفور بيشتري داشتند. تراكم بي تي راخ در خاك هاي قليايي و شني بيشتر از مناطق ديگر بود.