بررسي اثر مس بر رشد و شاخص‌هاي فيزيولوژيكي گياه علف چشمه (Nasturtium officinale)

Investigating of Copper Effect on Growth and Physiological Characteristics of Nasturtium Officinale

آلودگي محيط‌زيست، ثمره جوامع صنعتي و صنعتي‌شدن اجتماعات بشري است. يكي از مهم‌ترين آلاينده‌هاي خاك فلزات سنگين مي‌باشد. مس يك ريزمغذي ضروري براي رشد گياهان مي‌باشد، ولي وقتي كه غلظت مس در آب بيش از حد باشد، به‌عنوان يكي از سمي‌ترين فلزات سنگين براي موجودات زنده به حساب مي‌آيد. برخي از گياهان به‌عنوان انباشته‌كننده مس معرفي شده‌اند.آزمايشات گلخانه‌اي نشان داد كه گياه علف چشمه توانايي تجمع بالاي برخي فلزات سنگين را دارد. بر اين اساس تأثير سطوح مختلف سولفات مس (صفر، 4، 8، 12 و 16 ميكرومولار) بر شاخص‌هاي فيزيولوژيكي گياه N. officinaleدر قالب طرح كاملاً تصادفي و با سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه در غلظت 4 ميكرومولار مس وزن تر و خشك اندام هوايي و هم‌چنين طول ساقه، سطح برگ و محتواي آب نسبي افزايش يافت، ولي در غلظت‌هاي بالاتر (8، 12 و 16ميكرومولار) اين شاخص‌ها به ميزان زياد كاهش يافت. در غلظت 16 ميكرومولار مس در محلول غذايي ميانگين ميزان مس ريشه و بخش هوايي به‌ترتيب 4210 و 558 ميكروگرم بر گرم وزن خشك بود. بر اساس نتايج حاصله بيشتر مس جذب شده در ريشه گياه تجمع‌يافته بود. در مجموع مي‌توان اظهار داشت كه سولفات مس به‌طور معني‌داري وزن‌تر و خشك اندام هوايي و ريشه و هم‌چنين طول ‌ريشه، سطح برگ و طول ‌ساقه را كاهش مي‌دهد و ميزان كلروفيل كل را افزايش مي‌دهد، ولي اثر معني‌داري بر ميزان پروتئين، كربوهيدرات، آنتوسيانين و كاروتنوئيد ندارد. به‌طوركلي حد آستانه اين گياه تا غلظت 4 ميكرومولار مس مي‌باشد.