تحليل الگوي پراكنش و اجتماع‌پذيري درختان گونه‌هاي آندميك در مراحل تحولي توده‌هاي طبيعي پارك جنگلي نور با استفاده از تابع K رايپلي

Analysis of spatial pattern and association for endemic tree species in the different developmental stages of Nour Forest Park natural stands through function of K-Ripley

سابقه و هدف: تحليل الگوي مكاني و نحوه اجتماع‌ پذيري بين گونه‌اي درختان در مراحل تحولي توده‌هاي طبيعي مهم‌ترين پيش‌ نياز لازم براي پروژه هاي شبيه‌سازي، احداث و توسعه جنگل‌ها محسوب مي‌شود. از اين‌رو، در پژوهش حاضر با تحليل الگوي پراكنش درختان گونه‌ هاي آندميك سفيدپلت و انجيلي و رقابت بين آنها در پارك جنگلي جلگه‌اي نور، هدف نهايي دريافت اطلاعات مناسب براي توسعه پايداري، شبيه‌سازي و اجراي جنگل‌شناسي همگام با طبيعت در شرايط غيرحفاظتي مي‌باشد. مواد و روش‌: در منطقه مورد مطالعه مراحل مختلف تحولي توده‌هاي طبيعي شامل مرحله صعود، اوج و تخريب با استفاده از شاخص‌هاي تعريف شده در سطح يك هكتار از يكديگر تفكيك شده و مختصات درختان گونه‌هاي هدف با استفاده از GPS و روابط دكارتي حاصل شدند. براي ترسيم الگوي پراكنش و نحوه رقابت بين‌گونه‌اي درختان به‌ترتيب از شاخص تك متغيره و دومتغيره رايپلي استفاده شد. در روش رايپلي براي آزمون معني‌دار بودن تفاوت الگوي مشاهده شده با الگوي تصادفي به‌عنوان فرض صفر و اثرات متقابل بين گروه‌ها از آزمون مونت‌كارلو استفاده شد. يافته‌ها: نتايج حاصل از آماره تك متغيره رايپلي نشان داد كه درختان سفيدپلت در مرحله صعودي در فاصله 14- 9 متري، در مرحله اوج در فواصل بيش از 7 متري و در مرحله تخريب در فواصل 35- 8 متري داراي تراكم كپه‌اي و در بقيه موارد داراي پراكنش تصادفي بودند. همچنين نتايج نشان داد كه پراكنش درختان انجيلي در مرحله صعودي در تمام فواصل به‌صورت تصادفي، در مرحله اوج در فواصل 39- 20 داراي الگوي كپه‌اي و در بقيه فواصل به‌طور مختلط تصادفي يا كپه‌اي مي‌باشد. در مرحله تخريب نيز درختان انجيلي فقط در فواصل 32- 6 متري به‌طور كامل داراي پراكنش كپه‌اي هستند. در هيچ يك از موارد مذكور الگوي پراكنش منظم از درختان گونه‌هاي مذكور مشاهده نشد. نتايج حاصل از آماره دو متغيره رايپلي حاكي از آن است كه اگر چه در مراحل مختلف تحولي بين درختان سفيدپلت و انجيلي در برخي فواصل ارتباط مستقل وجود دارد ولي در حداكثر فواصل تعريف شده داراي ارتباط جذب هستند. نتيجه‌گيري: نتايج حاكي از آن است كه درختان گونه‌هاي آندميك مورد مطالعه در كليه مراحل تحولي داراي الگوي پراكنش منظم نبودند كه تأثيرپذيري پراكنش آنها را در ارتباط با رويدادهاي طبيعي را نشان مي‌دهد. همچنين نتايج نشان داد كه تراكم هر چه بيشتر درختان انجيلي در ارتباط با انبوهي پراكنش درختان سفيدپلت بوده است و نتايج جالب توجه اين بود كه در كليه مراحل تحولي در هيچ يك از فواصل موجود رابطه دفع بين درختان گونه‌هاي مذكور وجود نداشت. ؛ ؛ رقابت؛

Background and objectives: Analysis of spatial pattern and association of inter-tree species in the developmental stages in natural stands is a prominent prerequisite for simulating, founding and extending forest ecosystems. This study aimed to obtain appropriate information for extending sustainable development and simulation, and performing close-natural silviculture in a non-protective site using this technique for endemic species including Caspian poplar and Ironwood trees in Nour Forest Park forest. Materials and methods: In the studied site, the developmental stages consisting of initial, optimal and decay stages were determined in each area of one hectare using the specified indices, and coordinates of target species were taken by GPS and trigonometric relationships. To map spatial patterns of each tree species and competition model for inter-tree species, univariate and bivariate function of K-Ripley were used in the study. As such, Monte Carlo simulation was used to test the null hypothesis of a random distribution and interaction relationships. The associations were classified into repulsion, independent and attraction relationships in this technique. Results: The findings of univariate function showed that Caspian polar trees were clustered in the distances of 9- 14 m, > 7 m and 8- 35 m in the initial, optimal and decay stages, respectively, and this species, however, was randomly distributed in other distances. The results for Ironwood trees showed random pattern in the initial stage, cluster pattern in distance of 20- 39 m and 6- 32 min the optimal and decay stages respectively, and either random or clustered patterns in the other distances. There were no regular patterns for these species in the different stages. Furthermore, the results of bivariate function indicated that there were attraction relationships between Caspian poplar and Ironwood trees in the majority of distances in developmental stages though there were also independent associations in some distances within the different developmental stages. Conclusion: According to the findings, the specified spatial patterns of each tree species would be affected by natural events. َAlso, The results showed that there was no regular relationship for each studied tree species in the studied forest. The finding showed that there were independent and attraction relationships between two studied species in some distances in the developmental stages. However, there was no repulsion association between Caspian poplar and Ironwood trees in the forest. since there were found no inter-species repulsion relationships, high density of Ironwood trees could be in association with density of Caspian poplar trees in the studied forest. ]>